kurpie

W tym wydaniu programu informacyjnego samorządu województwa mazowieckiego „Mazowsze. Wiadomości z regionu” mówimy m.in. o specjalnych wakacyjnych pociągach Kolei Mazowieckich nad morze, czarnych punktach wodnych w Płocku, nowych wystawach w warszawskim Muzeum Azji i Pacyfiku i radomskiej Elektrowni oraz tradycyjnym Weselu Kurpiowskim.

Bartek Wawrzyniak z Dębnik ma przed sobą jeszcze kilka lat podstawówki, a już zdobył nagrodę za zabawną gawędę o strząsaniu z drzewa "ziśni" (wiśni) na Regionalnym Przeglądzie Kapel, Śpiewaków i Gawędziarzy Ludowych. Niewiele starszy Dawid Sutkowski, wirtuoz gry na harmonii pedałowej, wrócił do domu w Turośli nie tylko z laurem przeglądu, ale także specjalną nagrodą imienia Heleny i Bolesława Olbrysiów ufundowaną i wręczoną przez wicemarszałka Marka Olbrysia, i jego małżonkę Bogumiłę. Kurpiowska kultura ma przed sobą przyszłość.

"Szykują palmy na prętach z młodych sosenek lub leszczyny, oplatanych zielem leśnym, jak borówkami, warkocznikiem itp. i przybierając je kwiatkami i kolorowymi kokardkami z bibułki. Palmy takie mają wysokości jeden do 3-4 metrów" - tak opisywał jeden ze zwyczajów związanych z niedzielą palmową na Kurpiach w ,,Kalendarzyku” Adam Chętnik. W Zbójnej tradycje te są wciąż żywe. Już po raz 23. w Gminnym Ośrodku Kultury podczas Niedzieli Rozmaitości Wielkanocnych podziwiać można było piękne palmy, bukiety z kwiatów z bibuły, kierce, a także pisanki i tradycyjne kurpiowskie wycinanki.

Kiedy do Marysi w zaloty "Przyjechał panic za siedniu granic/Chciał się łozenić, ale ni niał nic", to od niedoszłej teściowej za te „nic” dostał portki z fordaką (rozporkiem) na boku. Do wspólnego śpiewania tej i innych pieśni z kurpiowskiego zbioru zaprosiła na koniec roku kapela Miód na Serce. Agnieszka Zielewicz, Paweł Zielewicz i Paweł Dąbkowski wyglądali pięknie i tradycyjnie w kurpiowskich strojach, które pomógł im zakupić Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego.

14 wspaniałych kobiet w jednej książce. Wśród nich Czesława Samsel, Janina Anna Krzyżewska, Edyta Pliszka-Późniewska, Laura Bziukiewicz czy Justyna Kaczorek. Opowieści o nich, ich codziennym życiu oraz pasjach. A wszystko w tle malowniczego i barwnego regionu kurpiowskiego. Wszystko to w nowej książce Iwony Zyśk – Kobieta z Puszczy.

Lira korbowa, basetla, baraban czy skrzypce wiejskie. To instrumenty, które będzie można usłyszeć 10 grudnia w Miejskim Domu Kultury - Domu Środowisk Twórczych w Łomży podczas wyjątkowego koncertu zatytułowanego "A na drzezie na dembzie" poświęconego Kurpiowszczyźnie.

Była niezwykle barwną postacią Kurpiowszczyzny. Dziś trudno wyobrazić sobie region ten bez niosących się echem śpiewanych przez nią pieśni. Śpiewaczka, hafciarka, koronczarka, urocza gawędziarka, strażniczka tradycji. Zofia Warych. Odeszła 28 września w wieku 82 lat.

Samorządowe przygody z nauką, piknik organizowany przez Łomżyńskie Forum Samorządowe dotarł do malowniczej kurpiowskiej gminy Zbójna. Rozpoczął się oczywiście występem kurpiowskiego zespołu śpiewaczego z Kuzi.

- Czuję się jak w domu, a dokładniej w domu moich dziadków wypełnionym kurpiowskimi tradycjami i wartościami - powiedział Marek Olbryś, wicemarszałek województwa podlaskiego, który wziął udział nagradzaniu laureatów Regionalnego Przeglądu Kapel, Śpiewaków i Gawędziarzy Ludowych.

,,Wielki tłum, który przybył na święto, usłyszawszy, że Jezus przybywa do Jerozolimy, wziął gałązki palmowe i wybiegł Mu naprzeciw. Wołali: „Hosanna! Błogosławiony, który przychodzi w imię Pańskie”, oraz „Król izraelski!”. A gdy Jezus znalazł osiołka dosiadł go, jak jest napisane: „Nie bój się Córo Syjońska! Oto Król twój przychodzi, siedząc na oślęciu”. Z początku Jego uczniowie tego nie zrozumieli. Ale gdy został uwielbiony, wówczas przypomnieli sobie, że to o Nim było napisane i że tak Mu uczynili.’’ (J 12, 12-16).

W kurpiowskich gospodarstwach mleczarskich krowy na łąkach pasą się od maja do końca października. To najzdrowsze i najtańsza pożywienie, wzbogacane paszami treściwymi. Tak jest w gospodarstwie Adama Szczęsnego, który wraz z rodziną prowadzi stu hektarowe gospodarstwo w Kuziach, na Kurpiach. - Krowy pół roku spędzają na pastwisku, wtedy mleko jest najsmaczniejsze i pachnące - mówi rolnik. Mleko od krów z kurpiowskiej wsi, w klasie extra, trafia do mleczarni Mlekpolu w Kolnie. Gospodarstwo z kolneńską mleczarnią związane jest od pokoleń.

Kurpiki, czyli „kurpiowskie Oscary” przyznawane przez Związek Kurpiów wręczone zostały po raz 19. Wiceprezes tej organizacji Iwona Choroszewska-Zyśk wyraziła podczas uroczystej gali w Ostrołęckim Ośrodku Kultury nadzieję, że obecne na Gali Kurpików osoby, nie tylko nagrodzone, cieszą się dobrym zdrowiem, ale życzyła, aby domów wróciły zarażone… „kurpwirusem”. I chyba organizatorzy cel osiągnęli.

Z Marią Połączak, Kurpianką z pochodzenia, nauczycielką z dziecięcych marzeń, artystyczną duszą z powołania, rozmawia Maciej Gryguc.

Po raz 26. w barwnym korowodzie przeszli spod dworku ze wsi Brzózki na terenie Skansenu Kurpiowskiego w Nowogrodzie do sceny Amfiteatru położonego nad Narwią uczestnicy Ogólnopolskich Dni Kultury Kurpiowskiej. To jedno z najważniejszych w województwie podlaskim wydarzeń odwołujących się do ludowych tradycji artystycznych.

Po raz 26. w barwnym korowodzie przeszli spod dworku ze wsi Brzózki na terenie Skansenu Kurpiowskiego w Nowogrodzie do sceny Amfiteatru położonego nad Narwią uczestnicy Ogólnopolskich Dni Kultury Kurpiowskiej. To jedno z najważniejszych w województwie podlaskim wydarzeń odwołujących się do ludowych tradycji artystycznych.

Pani Marta z córeczką Mają tego dnia już od samego rana mają dobry nastrój. Zakładają wielobarwne stroje, śpiewając przy tym tradycyjne, kurpiowskie pieśni. Prasują, wiążą i zdobią bursztynami. Później przychodzi czas na najważniejsze - procesję z palmami i Mszę Świętą. Razem z tysiącami osób odwiedzającymi tego dnia Łyse przygotowują się do Świąt Wielkiej Nocy.

Palmowa Niedziela rozpoczyna okres bezpośrednio poprzedzający Wielkanoc. To święto szczególnie piękne m.in. na Kurpiach w Diecezji Łomżyńskiej.

Zimy już nie będzie! - głoszą nad Narwią po swojemu żurawie, gęsi zbożowe i białoczelne, kaczki świstuny, gągoły, łabędzie krzykliwe. Po swojemu, ale ludzie to rozumieją. - Jeden żuraw, a nawet całe ich stado to właściwie nic nie oznacza, bo one na zimę odlatują niedaleko i szybko potrafią wrócić. „Ptasich” i innych symptomów, że nadchodzi wiosna jest jednak o wiele więcej - mówi Mariusz Sachmaciński, dyrektor Łomżyńskiego Parku Krajobrazowego Doliny Narwi.

O tym dlaczego wigilijny opłatek wrzucano do studni, a strojną choinkę stawiało się w oknie. A także o wielu innych kurpiowskich tradycjach, puszczy która jest ich domem oraz waleczności serca, dzięki której przetrwali z Mirosławem Grzybem, prezesem Związku Kurpiów oraz Anną Ogniewską, członkinią związku rozmawia Marlena Siok.

Nauka pieśni żałobnych północnego Mazowsza oraz wykonywanie kurpiowskiego pieczywa obrzędowego - to główne tematy warsztatów etnograficznych organizowanych w Miejskim Domu Kultury – Dom Środowisk Twórczych w Łomży. Warsztaty muzyczne poprowadził Adam Strug z zespołem Monodia Polska.