Wsparcie młodych rolników na rozpoczęcie i rozwój działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym

Kto może wystąpić o dotację

O premię dla młodych rolników może ubiegać się osoba fizyczna, która w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy jest pełnoletnia i ma nie więcej niż 40 lat Musi również posiadać gospodarstwo rolne o powierzchni co najmniej 1 ha i rozpocząć prowadzenie w nim działalności rolniczej. 

Od kandydata na młodego rolnika wymaga się również, aby przed tym, jak stał się właścicielem (dzierżawcą) 1 ha gruntów, nie wcześniej niż 24 miesiące przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy nie miał zwierząt gospodarskich objętych obowiązkiem rejestracji w ARiMR i nie wystąpił o płatności bezpośrednie lub inną pomoc finansową unijną bądź krajową oraz nie prowadził działu specjalnego produkcji rolnej.

Ubiegający się o wsparcie musi mieć odpowiednie kwalifikacje zawodowe. W przypadku ich braku zobowiąże się do ich uzupełnienia w ciągu 3 lat od daty wypłaty I raty pomocy.

Kandydat na młodego rolnika powinien też przedłożyć biznesplan dotyczący rozwoju gospodarstwa. Wymagane będzie zobowiązanie się do zrealizowania tego biznesplanu w terminie przewidzianym w biznesplanie, lecz nie później niż do dnia upływu 3 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy.

Warunki otrzymania pomocy

Pomoc przyznaje się, jeżeli w gospodarstwie, którego rozwoju dotyczy biznesplan, planuje się prowadzenie działalności w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym produkcji materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego lub reprodukcyjnego, produkcji warzywniczej, roślin ozdobnych lub grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowli i produkcji materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych lub produkcji zwierzęcej typu przemysłowo-fermowego. Pomoc w tym zakresie przyznaje się na dane gospodarstwo tylko raz. 

Nie przewiduje się wsparcia w gospodarstwie w zakresie: produkcji zwierząt futerkowych, z wyjątkiem królika utrzymywanego w celu produkcji surowca mięsnego, plantacji roślin wieloletnich na cele energetyczne, niektórych działów specjalnych (hodowli zwierząt laboratoryjnych, ryb akwariowych, psów i kotów rasowych)

 Przez prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie jako kierujący rozumie się prowadzenie przez osobę fizyczną tej działalności osobiście, na własny rachunek i we własnym imieniu oraz ponoszenie kosztów w związku z prowadzeniem tej działalności i czerpanie korzyści z jej prowadzenia.

W przypadku małżonków premię przyznaje się wyłącznie jednemu z nich, co do którego współmałżonek wyraził pisemną zgodę, niezależnie od tego czy posiadają wspólne czy odrębne gospodarstwa rolne.

Wyłączenia z przyznania pomocy – nie przyznaje się pomocy, jeżeli Wnioskodawca:

1. Rozpoczął prowadzenie działalności rolniczej wcześniej niż 24 miesiące przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy,
2. Otrzymał premię w ramach interwencji I. 10.5 Rozwój małych gospodarstw PS WPR
3. Otrzymał premię dla młodych rolników w ramach PROW 2014-2020
4. Otrzymał wsparcie na ułatwienie startu młodym rolnikom w ramach PROW 2007 - 2013
5. Otrzymał wsparcie na ułatwienie startu młodym rolnikom w ramach SPO 2004 – 2006
6. Pozostaje w związku małżeńskim z osobą, która korzystała z pomocy, wymienionych w punktach 1-5

Za co można uzyskać punkty

 Punkty przyznawane są wg następujących kryteriów wyboru: powierzchnia użytków rolnych (do 3 punktów); kwalifikacje zawodowe (od 2 do 4 pkt);  różnica wieku pomiędzy przekazującym gospodarstwo w całości i na własność a młodym rolnikiem: powyżej 15 do 25 lat (3 punkty), powyżej 25 lat (5 punkty); przejmowanie przynajmniej jednego gospodarstwa w całości (4 punkty); uczestnictwo w systemach jakości (2 punkty); rolnictwo ekologiczne (4 punkty); krajowy system jakości (1 punkt); wielkość ekonomiczna gospodarstwa wskazanego w biznesplanie (do 3 punktów); prowadzenie produkcji zwierzęcej (2 punkty); dotychczasowa aktywność zawodowa wnioskodawcy (1 punkt)

Kryteria rozstrzygające

1. W pierwszej kolejności pomoc przysługuje wnioskodawcom, którzy uzyskali największą liczbę punktów, przy czym pomoc jest przyznawana, jeżeli wnioskodawca uzyskał co najmniej 7 punktów,
2. W przypadku uzyskania takiej samej liczby punktów przez wnioskodawców, pierwszeństwo w uzyskaniu pomocy ma operacja realizowana przez kobietę,
3. W przypadku uzyskania takiej samej liczby punktów przez wnioskodawców tej samej płci, o kolejności przysługiwania pomocy decyduje wyjściowa powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwie, pierwszeństwo w uzyskaniu ma gospodarstwo o większej powierzchni UR
4. W przypadku uzyskania takiej samej liczby punktów przez wnioskodawców tej samej płci, którzy wykazali w biznesplanie gospodarstwa o identycznej wyjściowej powierzchni UR, pierwszeństwo w uzyskaniu pomocy ma wnioskodawca młodszy.

Inwestycje wspierane w ramach operacji:

Inwestycje budowlane związane z budynkami lub budowlami wykorzystywanymi do wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży; zakup nieruchomości rolnych, zakup stada podstawowego zwierząt gospodarskich, inwestycje w nasadzenia trwałe w sadach i na plantacjach wieloletnich; zakup nowych maszyn, urządzeń, wyposażenia, sprzętu w tym sprzętu komputerowego służącego wsparciu wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży; zakup wartości niematerialnych i prawnych(m.in. programy komputerowe)

Nie są wspierane inwestycje: zrealizowane lub rozpoczęte przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy; polegające na dokonaniu zakupów od małżonka beneficjenta, rodzeństwa beneficjenta lub małżonka beneficjenta, wstępnego lub zstępnego beneficjenta lub małżonka beneficjenta; budowlane realizowane na gruntach innych niż stanowiące wyłączną własność wnioskodawcy lub beneficjenta, lub przedmiot jego małżeńskiej wspólności majątkowej.

Forma i kwota wsparcia

Premia w całości musi zostać przeznaczona na prowadzoną w gospodarstwie działalność rolniczą lub przygotowanie do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie. Ryczałt (premia)  w kwocie 200 000 zł wypłacana jest w 2 ratach: pierwsza rata 140 000 zł; druga rata 60 000 złPomoc wypłaca się na wniosek o płatność (WOP) złożony:

• WOP I  –  w terminie 12 miesięcy od dnia  przyznania pomocy,
• WOP II  – składa się po realizacji biznesplanu, w I kwartale roku następującym po roku docelowym, nie później niż do dnia 31 marca 2029 r.

Warunki wypłaty I raty pomocy

1. Beneficjent przejął gospodarstwo wskazane w biznesplanie dla roku wyjściowego i rozpoczął prowadzenie działalności rolniczej w tym gospodarstwie jako jedyny kierujący,
2. Najpóźniej w terminie 12 m-cy od przyznania pomocy gospodarstwo beneficjenta ma minimalną powierzchnie (11,32 ha) lub wielkość ekonomiczną co najmniej 15 000 euro,
3. Powierzchnia użytków rolnych stanowiących przedmiot własności beneficjenta, małżeńskiej wspólności majątkowej, użytkowania wieczystego lub dzierżawy z Zasobu Skarbu Państwa lub od jednostek samorządu terytorialnego stanowi co najmniej 50% odpowiedniej średniej powierzchni gruntów w gospodarstwie,
4. Beneficjent rozpoczął prowadzenie rachunkowości rolniczej, w tym ewidencji przychodów i rozchodów w gospodarstwie,
5. Beneficjent rozpoczął naukę w celu uzupełnienia kwalifikacji (wykształcenia rolniczego)- jeżeli      beneficjent nie posiadał ich na etapie przyznawania pomocy
6. Beneficjent przystąpił do korzystania z doradztwa indywidualnego dla osób rozpoczynających po raz pierwszy prowadzenie gospodarstwa jako młody rolnik w ramach interwencji PS WPR „Kompleksowe doradztwo rolnicze”. Uprawnienia do świadczenia tej usługi posiadają tylko pracownicy Ośrodków Doradztwa Rolniczego

Zobowiązania beneficjenta

1. Realizacja założeń biznesplanu w terminie nie dłuższym niż 3 lata kalendarzowe,
2. Podjęcie i realizacja działań, za które przyznano punkty z tytułu kryteriów wyboru,
3. Osiągnięcie w wyniku realizacji biznesplanu (czyli najpóźniej w roku docelowym) wzrostu wielkości ekonomicznej gospodarstwa co najmniej:

• o 30% w stosunku do wielkości wyjściowej – w przypadku, gdy gospodarstwo beneficjenta miało wyjściowa wielkość ekonomiczną co najmniej 15 000 euro i mniej niż 25 000 euro
• o 20% w stosunku do wielkości wyjściowej – w przypadku, gdy gospodarstwo beneficjenta miało wyjściowa wielkość ekonomiczną co najmniej 25 000 euro i mniej niż 50 000 euro
• o 15% w stosunku do wielkości wyjściowej – w przypadku, gdy gospodarstwo beneficjenta miało wyjściowa wielkość ekonomiczną co najmniej 50 000 euro i mniej niż 100 000 euro
• o 10% w stosunku do wielkości wyjściowej – w przypadku, gdy gospodarstwo beneficjenta miało wyjściowa wielkość ekonomiczną co najmniej 100 000 euro 
• do poziomu 19 500 euro – w przypadku, gdy gospodarstwo wskazane w biznesplanie dla roku wyjściowego nie spełniało wymogu wyjściowej wielkości ekonomicznej

1. Osiągnięcie (najpóźniej w roku docelowym) co najmniej 60% udziału przychodów uzyskiwanych w związku z prowadzoną w gospodarstwie działalnością rolniczą we wszystkich swoich przychodach;
2. Prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie jako kierujący, co najmniej od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy;
3. Prowadzenie rachunkowości rolniczej, w tym ewidencji przychodów i rozchodów
4. Skorzystanie z doradztwa indywidualnego dla osób rozpoczynających po raz pierwszy prowadzenie gospodarstwa jako młody rolnik w ramach interwencji PS WPR „Kompleksowe doradztwo rolnicze”
5. Uzupełnienie wykształcenia- jeśli wnioskodawca nie spełniał wymogu dotyczącego posiadania odpowiednich kwalifikacji zawodowych  lub umiejętności na etapie przyznawania pomocy;
6. W okresie 5 lat licząc od wypłaty i raty beneficjent zobowiązany jest do:

• Prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwie jako kierujący,
• Utrzymanie co najmniej minimalnego  wzrostu wielkości ekonomicznej,
• Utrzymanie co najmniej 60% wzrostu udziału przychodów z działalności rolniczej we wszystkich przychodach
• Utrzymania nabytych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
• Prowadzenia rachunkowości rolniczej, w tym ewidencji przychodów i rozchodów
• Prowadzenia produkcji zwierzęcej (na poziomie co najmniej 50% docelowej wielkości ekonomicznej gospodarstwa) i uczestnictwa w systemach jakości – jeżeli za te kryteria uzyskał punkty.

Wnioski o przyznanie pomocy będą przyjmowane  do 29 września 2023 r. tylko drogą elektroniczną za pośrednictwem skrzynki podawczej ePUAP.

Źródło: Wytyczne szczegółowe dotyczące przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy dla interwencji I.11 Premie dla młodych rolników w ramach Planu Strategicznego dla wspólnej polityki rolnej na lata 2023-2027