Każdy może wpływać na swoje otoczenie

Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza jest bardzo istotnym narzędziem demokracji bezpośredniej, który umożliwia realny wpływ obywateli na tworzące się prawo. Inicjatywa angażuje ludzi, którzy chcą zmienić swoje najbliższe otoczenie i umożliwia prowadzenie dialogu z mieszkańcami. Skutecznie integruje lokalne środowisko, które zbiera się wokół określonej inicjatywy.

Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza istnieje w Polsce od 1991 roku. Pierwszym miastem, które wprowadziło tę formę demokracji bezpośredniej do statutu miasta był Toruń. Po nowelizacji ustaw o samorządzie gminnym, powiatowym i województwa, jakie weszły

w życie w dniu 31 stycznia 2018 r., w polskim systemie prawnym zagwarantowane zostało prawo mieszkanek i mieszkańców jednostek samorządu terytorialnego do występowania

z obywatelską inicjatywą uchwałodawczą do organów stanowiących, czyli do rady gminy, powiatu i sejmiku województwa. 

Od 2018 roku instytucja obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej funkcjonuje w 576 miastach, co stanowi 60% z wszystkich miast w Polsce (badanie wykonane na potrzebę projektu Obywatelska Inicjatywa Uchwałodawcza 2.0). 

Jak wygląda procedura składania projektów uchwał

Niezależnie od szczebla samorządu terytorialnego inicjatywa uchwałodawcza przysługuje grupie mieszkańców posiadającej czynne prawo wyborcze do organu stanowiącego danej jednostki samorządu. Wielkość grupy uzależniona jest od rodzaju jednostki samorządu terytorialnego, do której organu kierowany jest projekt uchwały oraz od jej liczebności. 

Grupa mieszkańców musi liczyć: 

w gminie do 5000 mieszkańców – co najmniej 100 osób; 

w gminie do 20 000 mieszkańców – co najmniej 200 osób; 

w gminie powyżej 20 000 mieszkańców – co najmniej 300 osób.

W przypadku powiatu (również w miastach na prawach powiatu):

w powiecie do 100 000 mieszkańców grupa osób popierających projekt uchwały musi wynosić co najmniej 300 osób;

w powiecie powyżej 100 000 mieszkańców – co najmniej 500 osób.

W przypadku województwa grupa mieszkańców wnoszących projekt musi liczyć co najmniej 1000 osób, niezależnie od liczby osób zamieszkujących województwo.