Widok na dolinę Narwi

- Nie ma w Polsce innego parku krajobrazowego z Ośrodkiem Rehabilitacji Ptaków - podkreśla Mariusz Sachmaciński, dyrektor ŁPKDN. - Opiekujemy się przede wszystkim bocianami, ale także innymi gatunkami wodno - błotnymi, drapieżnikami. Możemy także przejściowo, przed przewiezieniem do specjalistycznych ośrodków, zajmować się drobnymi ssakami: młodymi sarnami i łosiami, cielętami jeleni, jeżami. Nie odmawiamy nikomu pomocy, a oznajmiamy dzisiaj, że jesteśmy profesjonalnym ośrodkiem, który ratuje, chroni i przywraca do natury zwierzęta - dodaje.

Zanim jednak goście uroczystości obejrzeli zwierzęcy ośrodek rehabilitacji w Drozdowie, zebrali się wokół wieży widokowej wznoszącej się nad doliną Narwi w jednym z jej węższych miejsc (2,5 kilometra), z czynnym w sezonie promem "u stóp". W otwarciu brali udział m. in. przewodniczący Rady Parku, były poseł Józef Mioduszewski, reprezentujące Urząd Marszałkowski Agnieszka Kowalewska i Renata Łapińska z Departamentu Ochrony Środowiska czy Edyta Kapowicz z Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. Poświęcenia konstrukcji dokonał ksiądz Aleksander Suchocki, proboszcz z Drozdowa     

- To nowa jakość w Łomżyńskim Parku Krajobrazowym Doliny Narwi.        Wieża widokowa ma służyć obserwowaniu populacji  bociana białego wzdłuż Narwi: jak żerując, jak budują gniazda, wychowują  młode. Oczywiście także, wyposażona w urządzenia optyczne  konstrukcja da wgląd w życie doliny Narwi bezcenne w celach edukacyjnych i z punktu widzenia turystyki - informuje Sylwia Sokalska z ŁPKDN.

Jak przypomniała, w Rakowie, od trzech lat życie bocianiej pary, Raczki (przemianowanej ostatnio na Rączkę) i Czacha oraz ich potomstwa, można obserwować online na stronie PTO, z czego korzystali internauci z 90 krajów.        

- Ta budowa nie obyła się bez kłopotów, ale w krytycznym momencie udało się pokonać problemy finansowe dzięki wicemarszałkowi Markowi Olbrysiowi - podkreśla dyrektor Mariusz Sachmaciński. Zachęcał też do uważnego skorzystania z lunety i lornetek. Niemal dokładnie na wprost wieży w Rakowie, po drugiej stronie Narwi, prawdopodobnie znajduje się jakieś padłe zwierzę. Przy optycznym wspomaganiu można dostrzec chmary drapieżnych ptaków, a dyrektor spodziewa się także odwiedzin tam bielików, które rozpoczęły budowę gniazda w pobliżu.

W siedzibie ŁKPDN goście mieli okazję obejrzeć wolierę, w którym powitały ich (nieco stremowane) trzy bociany. Jeden, który nie miał problemów z lataniem, zaprezentował się w całej krasie szybując nad głowami w roli "symbolu wiosny" i w pokazie stroszenia piór  na dachu.

Dyrektor Mariusz Sachmaciński zachęcił ptaki do pokazowego jedzenia. Codzienna ich dieta składa się miazgi ze zmielonych kości, skór, mięsa, piór. To podobne niezbędne składniki dla ich przewodów pokarmowych nawykłych do owadów z chitynowymi pancerzykami czy gryzoni z futrem i kośćmi. Podobno bocianom to smakuje, chociaż dostarczaną im wodę wykorzystują nie do picia, a do płukania dziobów. Szpitalik dla zwierząt z klatkami inkubatorami i stołem operacyjnym na razie był w Drozdowie pusty.         

***

Jak informuje Łomżyński Park Krajobrazowy Doliny Narwi, wieża widokowa w Rakowie Czachach oraz rozbudowany Ośrodek Rehabilitacji Zwierząt przy siedzibie Parku w Drozdowie to przedsięwzięcia zrealizowane w ramach prowadzonego w Parku projektowi LIFEciconiaPL pt. „Ochrona bociana białego w dolinach rzecznych Polski wschodniej” oraz dzięki dofinansowaniu z Urzędu Marszałkowskiego w Białymstoku i Wojewódzkiemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku.

Projekt LIFE:

Polska uchodzi za ojczyznę bocianów, a ptak ten jest uznany za jeden z symboli narodowych rozpoznawany w naszym kraju i za granicą, szczególnie w zachodniej Europie. Najnowsze badania wskazują jednak, że w ciągu ostatnich 10 lat ubyło w naszym kraju ok. 10 000 par bociana białego. Odpowiedzialne są za to zmiany klimatu, postępująca mechanizacja i chemizacja rolnictwa, zmiany w strukturze i użytkowaniu gruntów oraz hodowli bydła.

Od dawna bocian biały uważany był za gatunek parasolowy, czyli taki, którego ochrona zabezpiecza inne gatunki i ich siedliska. Jego zanikanie świadczy o ubożeniu otaczającej nas różnorodności biologicznej, co przekłada się na spadek naszej jakości życia.

Projekt „Ochrona bociana białego w dolinach rzecznych wschodniej Polski” (LIFE15 NAT/PL/000728) jest finansowany przez Komisję Europejską z Instrumentu Finansowego dla Środowiska LIFE oraz przez Vogelschutz-Komiteee.V. Prace nad realizacją projektu rozpoczęliśmy 1 sierpnia 2016 roku i potrwają do 31 lipca 2020 roku. Projekt swym zasięgiem obejmuje 4 województwa (podlaskie, mazowieckie, warmińsko-mazurskie, lubelskie) i jest realizowany w dolinach największych rzek wschodniej Polski: Narwi, Biebrzy, Bugu, Liwca, Omulwi, Płodownicy, które przepływają przez 9 obszarów Natura 2000.

Najważniejsze cele i zadania projektu to:

1. Zachowanie we właściwym stanie ochrony populacji bociana białego w dolinach rzek wschodniej Polski (ok. 1600 par).
2. Ochrona zagrożonych i konfliktowych miejsc lęgowych bociana białego poprzez przeniesienie takich gniazd na 300 słupów wolnostojących, montaż lub wymianę 60 platform dachowych i remont 40 gniazd.
3. Ograniczenie śmiertelności bociana białego na skutek porażeń prądem poprzez zabezpieczenie 270 niebezpiecznych elementów sieci elektroenergetycznej oraz zabezpieczenie 4 odcinków linii 110 kV przed kolizjami.
4. Poprawa standardów funkcjonowania dwóch ośrodków rehabilitacji specjalizujących się w leczeniu bocianów poprzez ich doposażenie i remont.
5. Ochrona różnorodności biologicznej poprzez zabezpieczenie i ochronę tego gatunku parasolowego.
6. Śledzenie zmian populacji bociana białego w obszarze projektu.

Projekt „Ochrona bociana białego w dolinach rzecznych wschodniej Polski” jest realizowany przez Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków w partnerstwie z Łomżyńskim Parkiem Krajobrazowym Doliny Narwi i Biebrzańskim Parkiem Narodowym.

Łomżyński Park Krajobrazowy Doliny Narwi (ŁPKDN) został utworzony w 1994 r. Leży na terenie woj. podlaskiego i obejmuje powierzchnię 7 368,22 ha. Ideą jego utworzenia było zachowanie doliny rzeki Narew z wartościowymi zbiorowiskami roślinnymi oraz rzadkich i cennych gatunków zwierząt i roślin związanych z siedliskami charakterystycznymi dla parku. Zadaniami Parku w ramach projektu było m.in.:

- remont i dostosowanie ośrodka rehabilitacji działającego przy siedzibie parku w Drozdowie do opieki nad bocianami: rozbudowano ośrodek o część ambulatoryjną oraz stworzono duży, ogrodzony wybieg dla bocianów, wyposażono ośrodek w meble i sprzęt weterynaryjny niezbędny do pracy z ptakami, zakupiono sprzęt do odłowu bocianów: specjalistyczne rękawice, siatki i klatki do przewozu. Poprawiono tym samym zarówno standardy opieki jak i pracy przy ptakach.

- przeniesienie na słupy 9 szt. konfliktowych gniazd – postawiono 6 sztuko długości 12 m i 3 sztuki o długości 10,5 m strunobetonowych żerdzi wirowanych typu E wraz z platformami gniazdowymi, przeznaczonymi pod gniazda bociana białego oraz budkami lęgowymi dla ptaków typu A przy każdym słupie, zamontowano 2 sztuki zabezpieczeń na dachy i kominy. Słupy stanęły w miejscowościach: Kalinowo (4 szt.), Drozdowo (1 szt.), Rakowo Czachy (1 szt.), Rakowo Boginie (1 szt.), Bronowo Podkosacze (1 szt.), Siemień (1 szt.)

- budowa wieży widokowej służącej obserwacji zwierząt w dolinie Narwi – wieżę postawiono w miejscowości Rakowo Czachy, tuż przy zakolu Narwi, obok działającego promu. Konstrukcja wieży drewniana, o wymiarach 5,50 m x 4,00 m i wysokości 7,807 m, kryta dachem czterospadowym.

- stworzenie ścieżka aktywnej edukacji o tematyce bocianiej – ścieżkę usytuowano na terenie siedziby Parku w Drozdowie, korzystają z niej grupy uczestniczące w edukacji przyrodniczej. Tematem przewodnim ścieżki jest życie bociana białego oraz innych gatunków zwierząt powiązanych z jego siedliskiem. Ścieżka jest podzielona na część edukacyjną i zmysłową, dzięki niej każdy uczestnik zajęć ma okazję poczuć się jak prawdziwy odkrywca przyrody.  ścieżka składa się z kilku przystanków m.in. babie lato, żeremie, wąż, bagnisko.

- uruchomienie przesyłu online z gniazda bociana białego – zakupiono i zamontowano kamerę przy gnieździe w miejscowości Rakowo-Czachy. Przez trzy sezony mogliśmy już podglądać bocianią parę zarówno w dzień jak i w nocy. Podgląd ma prawie 700 tys. wejść z 90 krajów!

- monitoring efektów projektu – coroczne sprawdzanie sukcesu lęgowego bociana białego w istniejących gniazdach

Zadania te nie byłyby możliwe do wykonania, gdyby nie wsparcie z Urzędu Marszałkowskiego w Białymstoku oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku, które to instytucje umożliwiły pozyskanie środków na wkład własny do projektu.