Letitia Rydjeska

West Rutland, to małe miasto w hrabstwie Rutland w stanie Vermont w Stanach Zjednoczonych. Według spisu mieszkańców z 2010 roku, zamieszkałe przez 2326 osób stanowiących 1166 rodzin mieszkających w 1691 gospodarstwach domowych. Znajduje się tam sześć cmentarzy, będących miejscem wiecznego spoczynku tych, którzy na zawsze odeszli do wieczności. Jeden z nich, a ściślej cmentarz rzymsko-katolicki św. Stanisława Kostki zwrócił uwagę niestrudzonego badacza lokalnej historii, Tadeusza Trepanowskiego. Łomżyniaka zainteresował stary marmurowy pomnik o wyglądzie różniącym się od większości nagrobków upamiętniających zmarłych mieszkańców miasta. Marmurową płytę ustawioną na cokole, wieńczył krzyż z wygrawerowanym wizerunkiem ukrzyżowanego Chrystusa. Na płycie widniało nazwisko Rydzewski. Druga strona płyty zawierała napisy: Stanisław 1908-1936, a poniżej: mąż alexander 1879-1969; żona Józefa 1887 -1964. Nazwisko Tadeuszowi Trepanowskiemu było znajome. Występuje nie tylko w samej Łomży, ale również w jej okolicach. Mimo, że nie miał podstaw, by sądzić, że osoba pochowana pięćdziesiąt dwa lata temu na cmentarzu w West Rutland, ma jakikolwiek związek z regionem łomżyńskim, to coś korciło go, żeby sprawdzić, kim byli ci ludzie i skąd przybyli. Stanisław, urodzony w 1908 roku, a zmarły w 1936 r. wydawał się być synem Alexandra i Józefy, więc swoje poszukiwania Tadeusz Trepanowski rozpoczął od próby ustalenia daty wyjazdu do USA Aleksandra urodzonego w 1879 roku. Przeglądając listy pasażerskie, Tadeusz Trepanowski natrafił na listę statku S.S. „Zeland”, który pod belgijską banderą firmy żeglugowej Red Star Line i dowództwem kapitana Möllera, 30 sierpnia 1913 roku wypłynął z Antwerpii, zawijając do Dover w drodze do Nowego Jorku. Na siódmym arkuszu listy pod numerami 28 i 29 wpisano młode małżeństwo z Polski. Był to 26-letni Stanisław Rodzeshi ze swoją 19-letnią żoną Alexandrą. Brak dziecka wskazywał, że jest to świeżo poślubiona para. Płynęli do Alexandra Rodzeskiego zamieszkałego w West Rutland w stanie Vermont. Z zapisu na liście wynikało, że był on bratem Stanisława. Dalsze żmudne poszukiwania, doprowadziły Tadeusza Trepanowskiego w końcu do ustalenia, kim była ta dwójka młodych ludzi wyruszająca 30 sierpnia 1913 roku z Antwerpii i udająca się w daleką podróż do Ameryki. Otóż byli to: Stanisław i Alexandra Rydzewscy. Płynęli do Aleksandra Rydzewskiego, którego miejsce wiecznego spoczynku odnalazł na cmentarzu katolickim w West Rutland. Tadeusz Trepanowski stworzył opracowanie emigracyjnej historii rodziny Rydzewskich pochodzących z okolic Czyżewa. Mało tego nawiązał relację z Letitią Rydjeski, wnuczką Stanisława i Alexandry Rydzewskich, która odwiedziła Łomżyńskiego Towarzystwo Naukowe im. Wagów.

25.01.2024 11:31    2