Katyńska lekcja historii

W dniach 19-21 września 2012r. grupa młodzieży z Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących Nr 4 w Łomży pod opieką pani Elżbiety Wiśniewskiej uczestniczyła w wyjeździe edukacyjno-patriotycznym do Katynia. Wyjazd został zorganizowany przez białostocki oddział Instytutu Pamięci Narodowej w ramach realizacji projektu edukacyjnego „Katyń- w 72. rocznicę Zbrodni”.

Przygotowaniem do wyjazdu były dwa wykłady dla młodzieży w szkole. W czasie spotkań pracownicy IPN szeroko zaprezentowali uczniom zagadnienia związane z agresją sowiecką na Polskę w 1939r., polityką Sowietów na zajętych terenach oraz represjach wymierzonych w obywateli polskich w tym kwestię Zbrodni Katyńskiej.

Podróż przez dzisiejszą Białoruś i Rosję, po dawnych obszarach Rzeczypospolitej była wzbogacona wykładami pracowników OBEP IPN dotyczących odwiedzanych miejsc oraz relacjami świadka historii - Stefana Śnieżko. W latach 90 brał on udział w pierwszym śledztwie katyńskim jako zastępca prokuratora generalnego. Podróż ta była okazją do podążania śladami polskości na tych ziemiach.

W pierwszym dniu podróży po Kresach dawnej Rzeczypospolitej, przy mogile w Batorówce k. Nowogródka, uczniowie uczcili pamięć 11 polskich Sióstr Nazaretanek rozstrzelanych przez Niemców 1 sierpnia 1943r. W Nowogródku zwiedzili ruiny zamku z XIVw., Witoldową farę oraz pomnik i Kopiec Adama Mickiewicza. Mijając monumentalny XVI-wieczny zamek Radziwiłłowski w Mirze mogli wyobrazić sobie potęgę dawnych rodów Rzeczypospolitej.

Ogromne emocje przeżyli wszyscy w Lesie Kuropackim koło Mińska. Z wykładu o zbrodni dokonanej w latach 1937-1941 przez NKWD na Polakach i Białorusinach, do dziś w pełni niewyjaśnionej, dowiedzieli się o tzw. „Białoruskiej Liście Katyńskiej”. Wstrząsnął uczestnikami widok tysięcy bezimiennych drewnianych krzyży oraz relacja świadka historii o ekshumacjach w kuropatwach. Uświadomili sobie rozmiar tragedii około 220- 250 tysięcy osób zamordowanych strzałem w tył głowy. Białe i czerwone kwiaty obrazujące polską flagę złożone przez młodzież oraz zapalone znicze ustawione w kształt krzyża były wyrazem pamięci i hołdu ofiarom tego bestialskiego mordu, ukrywanego przez lata przez władze ZSRR.

Najbardziej wzruszająca i pełna emocji była wizyta w Katyniu i Smoleńsku w drugim dniu podróży.

Zwiedzanie muzeum w Katyniu, wędrówka po Polskim Cmentarzu Wojennym otwartym w 2000r. skłoniła do refleksji nad losem i cierpieniem ofiar stanowiących elitę narodu polskiego. Zbiorowe mogiły - doły śmierci w Katyńskim Lesie, symbolika ołtarza oraz widok tabliczek z nazwiskami 4412 rozstrzelanym jeńców wojennych z Kozielska przybliżyła uczniom rozmiar dokonanej zbrodni i ukazała okrutne oblicze systemu stalinowskiego.

Wśród zamordowanych uczniowie odnaleźli kilkanaście nazwisk osób urodzonych w Łomży lub z nią związanych .

Przejmująco zabrzmiały słowa wiersza F. Konarskiego „Katyń” w recytacji Anny Mertens, wywołując łzy wzruszenia. Dźwięki dzwonu katyńskiego były wołaniem o ujawnienie całej prawdy o Zbrodni Katyńskiej.

Uczestnictwo we mszy świętej przy Ołtarzu Katyńskim, było okazją do uczczenia pamięci tych, którzy pozostali niezłomni i wierni Polsce niepodległej i oddali za nią życie. Wyrazem hołdu było złożenie wieńca i zapalenie zniczy.

Bolesną raną związaną z dramatem katyńskim był tragiczny lot polskiej delegacji na obchody 70 rocznicy zbrodni. Dnia 10 kwietnia 2010 roku pod Smoleńskiem miała miejsce katastrofa, w której zginęło 96 wybitnych osobistości polskiego życia politycznego z Prezydentem RP Lechem Kaczyńskim.

W Smoleńsku uczestnicy wyjazdu również złożyli kwiaty i zapalili znicze przy pomniku na miejscu katastrofy.

Na cmentarzu w Grodnie uczniowie w świetle księżyca odśpiewali hymn narodowy. Przewiązali biało-czerwonymi wstęgami krzyże i zapalili znicze na grobach żołnierzy polskich poległych w wojnie polsko - bolszewickiej w 1920r. Ta wizyta na długo pozostanie w pamięci uczniów.

Dla uczestników – Anny Marii Mertens, Justyny Karwowskiej, Piotra Figla i Elżbiety Wiśniewskiej - podróż do Kuropat, Katynia, Smoleńska, Grodna i innych miejsc pamięci na Kresach Wschodnich dawnej RP był ogromnym zaszczytem i wyróżnieniem możliwym dzięki wsparciu finansowemu ze strony Prezydenta Miasta Łomży pana Mieczysława Czerniawskiego. Uczniowie ZSTiO Nr 4 godnie reprezentowali łomżyńską młodzież ponadgimnazjalną, wykazując się patriotyczną postawą.

Wyjazd ten umożliwił uczniom ZSTiO Nr 4 dotarcie do miejsc ważnych dla Polaków, o których dotychczas czytali tylko w podręcznikach szkolnych.

Krzyże w Kuropatach, katyńskie doły śmierci i 4412 tabliczek z nazwiskami rozstrzelanych jeńców wojennych w Katyniu, uświadomiły im, że mimo półwiecza trwania „kłamstwa katyńskiego” „Pamięć nie dała się zgładzić, nie chciała ulec przemocy..”