Jak zachować prawo do rodzinnego kapitału opiekuńczego oraz dofinansowania żłobkowego, przyznanych przed 1 października 2024 r.

- Rodzice i opiekunowie, którzy nabyli prawo do rodzinnego kapitału opiekuńczego, albo osoby, którym zostało przyznane dofinansowanie żłobkowe, zachowują uprawnienia do tych świadczeń. Warunkiem jest jednak niezłożenie wniosku o świadczenia z programu Aktywny rodzic. Oznacza to, że uchylenie ustawy o RKO oraz przepisów w zakresie ustalania prawa do dofinansowania żłobkowego nie pozbawia uprawnionych wypłaty tych świadczeń, których prawo ustalono na okres przypadający już po 1 października 2024 r.- informuje Katarzyna Krupicka, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS województwa podlaskiego.

Osoby, które mają przyznane dofinansowanie żłobkowe, zachowują prawa nabyte. Jednak w przypadku tego świadczenia warto po 30 września 2024 r. złożyć wniosek o świadczenie aktywnie w żłobku. Dzięki temu kwota dofinansowania do żłobka wzrośnie. Zamiast 400 zł świadczenie to będzie wynosić do 1500 zł, a na dziecko mające stosowne orzeczenie do 1900 zł, nie więcej niż faktyczna opłata za pobyt dziecka w instytucji opieki (do tej kwoty nie wlicza się opłaty za wyżywienie). W takiej sytuacji ZUS uchyli prawo do dofinansowania żłobkowego i przyzna prawo od 1 października 2024 r. do świadczenia aktywnie w żłobku.

Rodzice, którzy mają przyznany rodzinny kapitał opiekuńczy na drugie i kolejne dziecko w rodzinie, mogą w zależności od tego, w jaki sposób sprawowana jest opieka nad dzieckiem oraz swojej sytuacji zawodowej ubiegać się o nowe świadczenia. Po 30 września 2024 r. mogą złożyć wniosek o aktywnie w domu, który zastąpi RKO i będzie wypłacane w miesięcznej kwocie 500 zł. Nie muszą jednak tego robić. 

- Pracujący rodzice spełniający warunki aktywności zawodowej, których dziecko nie uczęszcza do żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego ani nie jest pod opieką dziennego opiekuna, mogą zamienić 1000 zł na 1500 zł. W ich sytuacji należy wystąpić z wnioskiem o świadczenie aktywnie w pracy. Zaś osobom, których dzieci korzystają z opieki w żłobku, klubie dziecięcym i dziennego opiekuna przysługuje aktywnie w żłobku – wyjaśnia rzeczniczka.

Może też zdarzyć się, że rodzicom nie będzie przysługiwać żadne z trzech świadczeń. Jeśli matka sama opiekuje się dzieckiem i nie pracuje, a do 30 września 2024 r. pobierała rodzinny kapitał opiekuńczy w wysokości 1000 zł miesięcznie i łączna kwota 12 tys. zł została już wypłacona, to w październiku 2024 r. mimo tego, że dziecko ma dopiero 2 lata, nie uzyska prawa do świadczenia z nowego programu Aktywny rodzic. Natomiast nie ma przeszkód, by w przypadku oddania dziecka pod opiekę żłobka czy klubu dziecięcego lub spełnienia warunków w zakresie aktywności zawodowej od 1 października 2024 r. skorzystała z prawa do aktywni rodzice w pracy albo aktywnie w żłobku. Świadczenia aktywni rodzice w pracy można pobierać do 35. miesiąca życia dziecka, zaś aktywnie w żłobku przysługuje do końca roku szkolnego, w którym dziecko skończy 3 lata, a w przypadku gdy niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym – do końca roku szkolnego, w którym dziecko kończy 4 lata.