Łomża 605 lat temu otrzymała prawa miejskie - [VIDEO]

Prawa miejskie chełmińskie zostały nadane Łomży 15 czerwca 1418 r. przez księcia Janusz I Starszego. Pozwoliło to na wprowadzenie oddzielnego okręgu sądowego i administracyjnego, uwolnienie miasta od wszelkiej jurysdykcji urzędników książęcych, a co za tym idzie, od wszelkich ciężarów i danin na rzecz księcia. Łomża otrzymała uwolnienie od ceł, prawo wzniesienia łaźni, postrzygalni i wagi oraz łąki na Parskach koło Jednaczewa.

Uroczystą sesję w Hali Kultury rozpoczęło odegranie hejnału miasta i odśpiewanie „Gaude Mater Polonia”.  Obrady otworzył  przewodniczący Rady Miejskiej Wiesław Grzymała, który powitał zgromadzonych w Hali Kultury, a następnie przekazał głos prezydentowi Łomży.

 Łomżę się kocha jak żonę czy rodzinę

Podczas spotkania wicemarszałek Marek Olbryś odczytał okolicznościowy list Wicepremiera i Ministra Aktywów Państwowych Jacka Sasina.

–To dla nas wszystkich wielka radość, że obecnie Łomża nawiązuje do swojej świetnej przeszłości, rozwijając się na wielu płaszczyznach. Mam nadzieję, że wspólnie podzielamy radość z coraz liczniej pojawiających się w Łomży inwestycji, które również dzięki rządowemu wsparciu zmieniają na lepsze życie mieszkańców – pisał w liście Jacek Sasin.

Wicemarszałek Olbryś, podkreślając swój osobisty stosunek do Łomży, mówił o wspólnej pracy na rzecz miasta:

–Dumny jestem,że jestem Łomżyniakiem.  Jestem świadkiem wielu prezydentów, wielu samorządów, które przewinęły się przez te lata samorządności łomżyńskiej. Każda władza, każdy prezydent, każda rada zrobiła coś naprawdę dużego, z tego trzeba się cieszyć, wyciągać wnioski, ale trzeba przede wszystkim dalej ciężko pracować, bo Łomża sobie na to zasługuje – mówił Marek Olbryś, składając podziękowania oraz pamiątkowy grawerton na ręce prezydenta miasta Mariusza Chrzanowskiego.

Miasto otwarte na każdego

Włodarz miasta w swoim wystąpieniu skupił się na inwestycjach zrealizowanych w Łomży na przestrzeni ostatnich lat.

– Wykorzystujemy szansę danąs amorządom, by Łomża była miastem nowoczesnym, przyjaznym przedsiębiorcom, otwartym na każdego, troszczącym się o najbardziej potrzebujących, ze wspaniałą bazą edukacyjną, kulturalną,  sportową i rekreacyjną – mówił Mariusz Chrzanowski.

W dalszej części uroczystości dokonano oficjalnego otwarcia i poświęcenia Starego Rynku, który w ostatnim czasie całkowicie zmienił swoje oblicze. Umożliwiła to dotacja z programu regionalnego będącego w dyspozycji samorządu województwa w wysokości ponad 5,3 mln zł.

– Dziś, w tak świątecznym dniu naszego miasta, dokonamy symbolicznego otwarcia długo wyczekiwanego przez mieszkańców przedsięwzięcia, pozwalającego w pełni korzystać z obiektu, w którym się znajdujemy. Z sukcesem zakończona została bowiem rewitalizacja Starego Rynku, a wkopanie w niego kapsuły czasu będzie stanowiło właśnie ten symboliczny moment finalizacji prac – mówił prezydent miasta Mariusz Chrzanowski.

Wśród przeprowadzonych prac można wymienić m.in. budowę fontanny ze ścianą wody czy przygotowanie postumentu pod pomnik Księcia Janusza ze szklaną obudową dawnych fundamentów średniowiecznego Ratusza.

W trakcie sesji prelekcję pt. „Moja Łomża” wygłosił dr hab. Krzysztof Sychowicz, prof. Akademii Łomżyńskiej, naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Białymstoku i radny Rady Miejskiej Łomży. Podkreślał, że historia Łomży jest bez wątpienia niezwykle ciekawa i bogata w wydarzenia.

Zaczynając od legendarnych niemal początków związanych z potężnym grodem usytuowanym na Górze Królowej Bony oraz tajemniczym Wzgórzem Świętego Wawrzyńca, na którym miał znajdować się najstarszy, pochodzący z przełomu X i XI wieku kościół romański, według legendy założony jeszcze przez biskupa Brunona z Kwerfurtu, a kończąc na zachodzących na naszych oczach zmianach. 

- Okres ten obejmuje zarówno przeniesienie grodu na nowe miejsce, nadanie mu praw miejskich, okres rozwoju w księstwie mazowieckim i w Rzeczypospolitej. To też okres upadku związany z chorobami, wojnami i rozbiorami. To również bohaterska postawa mieszkańców i ich udział w walkach o odzyskanie niepodległości, zarówno pod zaborami, jak i na początku lat dwudziestych XX wieku. I ponownie radość z odzyskanej wolności mieszała się z tragedią kolejnych lat związaną z zawłaszczaniem władzy przez komunistów – mówił Krzysztof Sychowicz przypominając, że wówczas Łomża ponownie stała się stolicą powiatu, który wszedł w skład województwa białostockiego. 

W tym samym czasie zaczęto tworzyć aparat represji, którego celem była likwidacja uznającego rząd polski w Londynie podziemia antykomunistycznego. W jego skład wszedł Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego (PUBP), posterunki Milicji Obywatelskiej (MO) oraz funkcjonariusze Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej (ORMO), wspierani przez NKWD i jednostki Armii Czerwonej. W następnych latach z ich rąk zginęły setki osób nie godzących się na komunistyczna dyktaturę. Wśród nich byli też działacze podziemia z czasów II wojny światowej, działający na terenie powiatu łomżyńskiego, jak kpt. Stanisław Cieślewski „Lipiec”, mjr Jan Tabortowski „Bruzda”. 

- Nasza historia to także uzyskanie i utrata statusu miasta wojewódzkiego, towarzyszący temu rozwój i regres oraz stworzenie samorządu pochodzącego z wolnych i demokratycznych wyborów. To także ciężka praca władz miasta i nas wszystkich – powiedział dr hab. Krzysztof Sychowicz.

W trakcie jubileuszu prezydent Mariusz Chrzanowski, przewodniczący Rady Wiesław Grzymała oraz główny wykonawca rewitalizacji Starego Rynku Wiktor Chyczyński, właściciel Zakładu Drogowego „Kafil” podpisali także akt erekcyjny, który następnie został umieszczony w kapsule czasu zakopanej na starówce dla przyszłych pokoleń. Dokument zawiera informacje o inwestycji zrealizowanej ze środków unijnych oraz budżetów państwa i miasta.

Czwartkowa sesja to tylko część uroczystości jubileuszowych. Jeszcze tego samego dnia odbędzie się koncert łączący rocznicę nadania praw miejskich z 45-leciem Filharmonii Kameralnej im. Witolda Lutosławskiego. Jako soliści wystąpią pochodzący z Łomży artyści, m.in. Inga Wawrzynkowska (skrzypce), Adam Kalinowski (wokal), Bogdan Kierejsza (skrzypce) oraz Jacek Szymański (tenor). Orkiestrę łomżyńskiej filharmonii poprowadzi Jan Miłosz Zarzycki.

Uroczystości będą połączone z obchodami Dni Miasta odbywających się w dniach 15-17 czerwca. W ich trakcie nie zabraknie atrakcji dla mieszkańców. W programie obchodów zaplanowano m.in. jarmark historyczny oraz wiele koncertów.

We wtorkowej uroczystej sesji Rady Miejskiej w Łomży wzięli udział także m.in. senator Marek Komorowski, wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski, radny wojewódzki Piotr Modzelewski oraz Konsul Honorowy Republiki Bułgarii Witold Karczewski.