Zarządzanie jakością powietrza w Polsce. Spotkanie Ministerstwa Klimatu i Środowiska z samorządowcami

Jak podkreślał Michał Kurtyka, szef resortu klimatu i środowiska, pomimo podejmowanych działań w zakresie ochrony powietrza, Polska wciąż ma problem z dotrzymaniem norm jakości wynikającej z wymogów unijnych.

- W większości za ten stan odpowiedzialny jest sektor bytowo-komunalny, dodatkowo w dużych aglomeracjach wpływa na tę sytuację transport- mówi Michał Kurtyka.

Dodał, że w przedsięwzięciach na rzecz ochrony jakości powietrza niezbędna jest współpraca administracji krajowej i samorządowej.

Podczas spotkania zaprezentowano strategiczne, legislacyjne, finansowe i edukacyjno-promocyjne działania rządu w obszarze ochrony powietrza. Jednym z nich jest Polityka Energetyczna Polski do 2040 roku. Po raz pierwszy w tym strategicznym dokumencie dla sektora paliwowo-energetycznego znalazło się bezpośrednie nawiązanie do problemów jakości powietrza.

Do działań strategicznych należy też m.in. aktualizacja Krajowego Programu Ochrony Powietrza, czy strategia dla ciepłownictwa z określeniem wymagań jakościowych dla paliw stałych stosowanych w gospodarstwach domowych. Jak poinformowano, w system powiadamiania o ryzyku wystąpienia przekroczenia norm jakości powietrza zostanie włączone Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB).

Jako najważniejsze przedsięwzięcia finansowe podejmowane przez rząd w obszarze poprawy jakości powietrza wymieniano przede wszystkim sztandarowy, opiewający na 103 mld zł program „Czyste powietrze”. Jego podstawowym celem jest eliminacja wszystkich pozaklasowych kotłów na paliwa stałe, a następnie podnoszenie efektywności energetycznej budynków mieszkalnych np.: poprzez wymianę stolarki okiennej i drzwiowej. Program potrwa do 2029 roku. Przypomniano również o możliwościach jakie dają programy: "Stop Smog" i "Zielony Transport Publiczny".

W spotkaniu uczestniczyli również Agnieszka Sosnowska, dyrektor Departamentu Ochrony Powietrza i Polityki Miejskiej Ministertwa Klimatu i Środowiska, Anna Krysztopik, dyrektor Departamentu Ochrony Śrdowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego oraz przedstawiciele Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Stan jakości powietrza w województwie podlaskim

Z dotychczasowych badań monitoringowych prowadzonych przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Regionalny Wydział Monitoringu w Białymstoku wynika, iż problem z dotrzymaniem norm jakości powietrza (w szczególności stężeń pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 oraz benzo(a)piranu) w województwie podlaskim jest znacznie mniejszy niż w innych rejonach kraju. W „Rocznej ocenie jakości powietrza w województwie podlaskim" za rok 2019 odnotowano jedynie przekroczenie stężenia średniorocznego pyłu PM2,5 tylko w Łomży – 21 µg/m3 (norma dopuszczalna to 20 µg/m3). Kolejna ocena jakości powietrza (za rok 2020) zostanie przekazana zarządowi województwa do końca kwietnia 2021 roku.

W województwie podlaskim obowiązują dwa programy ochrony powietrza:

1) Program ochrony powietrza dla aglomeracji białostockiej (wraz z planem działań krótkoterminowych) przyjęty uchwałą Nr XXXIV/415/13 z dnia 20 grudnia 2013 roku.

2) Program ochrony powietrza dla strefy podlaskiej (wraz z planem działań krótkoterminowych) przyjęty uchwałą Nr XXXIV/414/13 z dnia 20 grudnia 2013 roku.

W czerwcu 2020 roku Sejmik Województwa Podlaskiego zgodnie z nowelizacją ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 13 czerwca 2019 roku (nowelizacja dotyczyła dostosowania ustawy do zaleceń określonych w orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 22 lutego 2018 roku) zaktualizował ww. programy. Sejmik podjął też uchwałę w sprawie określenia „Programu ochrony powietrza dla strefy aglomeracja białostocka” oraz w sprawie określenia „Programu ochrony powietrza dla strefy podlaskiej”.

Na tej podstawie samorządy gminne oraz użytkownicy kotłów na paliwo stałe o mocy poniżej 1,0 MW (osoby fizyczne, przedsiębiorcy i osoby prawne oraz samorząd powiatowy) realizują działania naprawcze.