Nestor muzyki polskiej w roku jubileuszu

Romuald Twardowski w projekcie Tomasza Koniecznego i Lecha Napierały

Wybitny bas – baryton Tomasz Konieczny i znakomity pianista Lech Napierała w ramach projektu Song Master Class wychodzą naprzeciw wszystkim, którzy chcą lepiej poznać najpiękniejsze polskie pieśni w tym m.in. wybrane utwory Romualda Twardowskiego.

Artyści zapraszają nie tylko adeptów sztuki muzycznej, ale także melomanów i pasjonatów muzyki kameralnej do wspólnego odkrywania piękna i niuansów zawartych w polskich pieśniach XIX i XX wieku. Na stronie internetowej www.songmasterclass.org udostępnionych jest aż 30 wideotutoriali prezentujących dwa najsłynniejsze cykle pieśni Romualda Twardowskiego: Znad Wilii oraz Oblicze Morza, a także najpopularniejsze utwory Stanisława Moniuszki.  Każdemu utworowi poświęcone są trzy materiały wideo: spojrzenie na pieśni od strony wokalisty, pianisty oraz współpracy artystów – kameralistów. Kompleksowy zapis audiowizualny pracy nad utworami jest wypełniony rzeczowymi wskazówkami przekazanymi w przystępny sposób i stanowi podstawę do pracy oraz inspirację dla każdego adepta śpiewu i amatora fortepianu. Dostęp do wszystkich materiałów jest bezpłatny. 

Artysta gawędziarz

Z okazji 90. urodzin kompozytora Polskie Wydawnictwo Muzyczne zaprasza do wysłuchania nagranych Gawęd Romualda Twardowskiego poświęconych artyście, który spotkał na swojej drodze wybitnych pedagogów, kompozytorów, pisarzy. O kluczowych spotkaniach, ważnych miejscach i niespodziewanych splotach wydarzeń, a także muzycznych inspiracjach kompozytor opowiada w filmach publikowanych od czerwca do października br., co dwa tygodnie na kanale YouTube PWM. Czy przypadek odegrał istotną rolę w życiu Romualda Twardowskiego? Co Romuald Twardowski robił nocami w Paryżu z Wojtkiem Kilarem? Co kompozytor wie o zamachu na Rasputina? O czym rozmawiał Witold Gombrowicz z młodym Romualdem Twardowskim? Czy Paryżan można czymś zadziwić? Jak zapamiętał artysta Italię z lat 60. XX wieku? Jak wyglądała współpraca z Jarosławem Iwaszkiewiczem? Co z łączeniem sprzeczności? Jaki jest we wspomnieniach kompozytora Stefan Kisielewski? Czy losy jednego z najważniejszych polskich kompozytorów XX i XXI wieku mogłyby potoczyć się zupełnie inaczej? Na te i wiele innych pytań wszyscy melomani znajdą odpowiedź w Gawędach, w których Romuald Twardowski zaprasza do swojego świata. W ostatnim, finałowym odcinku cyklu, kompozytor opowiada o swoim spotkaniu z bas – barytonem Tomaszem Koniecznym i pianistą Lechem Napierałą oraz o wspólnej pracy nad ostatnią płytą Songs&Sonnets. 

Romuald Twardowski był też bohaterem Zapisków ze współczesności – cyklu audycji Beaty Stylińskiej emitowanych w dniach 10 – 14 lutego br. w Programie Drugim Polskiego Radia. W Zapiskach Kompozytor snuł opowieści o swoich, nie tylko muzycznych ścieżkach. We wspomnieniach wróciły lata dziecięce, początki zainteresowania muzyką, czas spędzony w rodzinnym Wilnie, pierwszy okres pobytu w Polsce pod koniec lat 50. oraz liczne podróże. We wszystkich audycjach przewijają się nazwiska światowej sławy kompozytorów, artystów, pisarzy i poetów, często powiązane z wydarzeniami historycznymi.

Elegancja, erudycja, niezależność sądów, kultura osobista, sposób narracji odznaczający się błyskotliwością i poczuciem humoru, a zwłaszcza piękny język polski czynią z Romualda Twardowskiego prawdziwego gawędziarza. 

– Małżonek jest świetnym narratorem, potrafi ciekawie opowiadać o tym, co przeżył, co go w życiu spotkało, o ludziach z najbliższego otoczenia – tak o mężu mówi Alicja Twardowska. 

Warto więc wysłuchać Gawędy i Zapiski.

Wspomnienie

Łomżyńscy seniorzy, członkowie Łomżyńskiej Społecznej Rady Seniorów mieli okazję i zaszczyt poznać Romualda Twardowskiego w 2015 roku, kiedy to Filharmonia Kameralna im. Witolda Lutosławskiego w Łomży pod batutą Jerzego Salwarowskiego i z udziałem pianistki Joanny Ławrynowicz, uczciła uroczystym koncertem muzyki polskiej Narodowe Święto Niepodległości oraz 85 – lecie urodzin wybitnego kompozytora. W trakcie koncertu wybrzmiały kompozycje Jubilata: Trzy Miniatury na fortepian, Aria w dawnym stylu, Mały koncert na fortepian i orkiestrę oraz Oberek.. Utwory zostały entuzjastycznie przyjęte przez publiczność, która pożegnała artystów owacją na stojąco. 

Przed koncertem Romuald Twardowski spotkał się z uczniami Państwowej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia w Łomży. Przekazał młodzieży wiedzę na temat muzyki, jaka jest w innych krajach. Przedstawił wpływ folkloru hiszpańskiego czy włoskiego na własną twórczość, a także zagadnienie, jak na tle folklorów różnych krajów europejskich prezentuje się folklor rodzimy. 

– Folklor nasz posiada wiele cech oryginalnych i jest o wiele bardziej interesujący od francuskiego, angielskiego czy niemieckiego – podkreślał kompozytor.

Po koncercie odbyło się kameralne, bardzo sympatyczne spotkanie Łomżyńskiej Rady Seniorów z artystami. Romuald Twardowski, w obecności solistki i dyrygenta, podsumował swoje życie i twórczość w żartobliwej przemowie „Jak zostałem kompozytorem, albo pięć moich szczęśliwych przypadków”. Padło wiele cytatów z książki „Było, nie minęło” autorstwa Twardowskiego. Na jej stronach przewijają się dziesiątki, setki wybitnych postaci twórczych i osobowości historycznych. Tytuł książki odnosi się bezpośrednio do Wilna i jego ludzi, bogatej galerii Polaków, Litwinów, Rosjan, reprezentantów świata muzycznego i nie tylko. Lekkie jak puch pióro autora przenosi czytelnika w inne światy – do Egiptu, Grecji, Włoch, Francji i wielu innych krajów czy miejsc odwiedzanych przez autora w trakcie jego licznych podróży. Kilka książek z autografem kompozytora zostało przekazanych uczestniczącym w spotkaniu seniorom. W trakcie spotkania Romuald Twardowski wyjawił też swoje związki z ziemią podlaską i Łomżą. Otóż żona kompozytora, Alicja Twardowska urodziła się w Radzyniu Podlaskim, a jej siostra mieszka w Łomży. Natomiast sam Jubilat jest związany z Międzynarodowym Festiwalem Muzyki Cerkiewnej „Hajnówka" w Białymstoku i Fundacją „Muzyka Cerkiewna” w Hajnówce.

*

Romuald Twardowski to wybitny twórca i ceniony pedagog, wieloletni propagator muzyki polskiej. Według znawców tematu jest jednym z najważniejszych kompozytorów swojego pokolenia. Twierdzą oni, że „stroniąc od awangardy, za wszelką cenę potrafi włączyć elementy nowoczesnych technik kompozytorskich do własnego języka muzycznego, nadając znanemu rys nowoczesności. Zestawiając średniowieczne tradycje ze zdobyczami XX wieku, konsekwentnie tworzy muzykę oryginalną, a jednak zawsze przystępną nie tylko dla odbiorców, ale i wykonawców, którzy podkreślają wartość artystyczną utworów Twardowskiego, jak i wygodny zapis.”

W tym artykule starałam się przedstawić tylko niektóre wydarzenia związane z osobą Romualda Twardowskiego oraz jubileuszem kompozytora, bardziej od zwykłej, chociaż niezwykłej strony. Jego bogate życie, zawsze związane z muzyką, jest warte poznania. Istnieje wiele publikacji, audycje, wywiady z kompozytorem, prace magisterskie i doktorskie, które przybliżają nam tę postać. Warto także obejrzeć film dokumentalny Romuald Twardowski. Kompozytor w zwierciadle muzyki w reżyserii Alicji Twardowskiej i Grzegorza Czerniaka. 

Grażyna Czajkowska