Podaj mi swoje nazwisko, a powiem Ci czyś z Łomży (cz. 23)

W Łomżyńskim Towarzystwie Naukowym im. Wagów prowadzone są badania na temat emigrantów z ziemi łomżyńskiej. Kontaktują się z nami osoby ze Stanów Zjednoczonych, które poszukują swoich korzeni, i wskazują, że są rodzinnie powiązani z Łomżą i terenem historycznej ziemi łomżyńskiej. Stale wspieramy ich w działaniach pomagających ustalić tożsamość. W związku z tym potrzebujemy dostępu do dokumentów: własnych Państwa opracowań o rodzinie, listów, pamiętników, kronik rodzinnych, świadectw szkolnych, dyplomów, zdjęć, wycinków prasowych itp., które mogą stanowić ważne źródło poznania. Zachęcam do użyczania ich kopii jako materiałów do badań naukowych i opracowań, świadectw wspólnej łomżyńskiej przeszłości. Czekamy na Państwa w siedzibie ŁTN-u przy ul. Długiej 13 w Łomży. Polecam również lekturę materiałów, jakie systematycznie umieszczamy na stronie internetowej: www.nam.lomza.pl, na której odnotowaliśmy w ubiegłym tygodniu już 100 tysięcy wejść. Za jej pośrednictwem pomogliśmy wielu osobom w identyfikacji łomżyńskich korzeni, co stanowi nasz główny cel. Dlatego zachęcam do przeglądania materiałów źródłowych i opracowań, jakie ciągle na niej publikujemy. 

U

URBAN: Urban rajca, 1437, ŁT I 248; nazwisko utworzone od łac. urbanus ‘miejski, rzymski’, ‘mieszkaniec miasta’ (za: SEM cz. 2., s. 130) [7].

URBANOWICZ: Jadwiga Urbanowicz 1742, LBŁc 82; nazwisko utworzone od por. Urban (za: SEM cz. 2., s. 130) formantem -owicz [3].

URBANO(W)SKI: Adam Urbanowski gospodarz 1809, KAUŁ 299; nazwisko utworzone od n. m. Wlkp. Urbanowo, pozn., gm. Opalenica; Śl. Urbanowice, kat., gm.Tychy (za: SEM cz. 3., s. 207) formantem -ski [31].

Forma żeńska: Marianna Urbanoska 1792, KACŁ 1286.

URBAŃCZYK: Katarzyna Urbanczyk 1661, LBŁc 3543; nazwisko utworzone od por. Urban formantem -czyk.

(URBAŃSKI) Forma żeńska: Agnieszka Urbańska 1762, KAUŁc 333; nazwisko utworzone od n. m. Wlkp. Urbanowo, pozn., gm. Opalenica (za: SEM cz. 3., s. 207) [3].

USIŃSKI, USZYŃSKI, UZIŃSKI: Karol Uszyński 1754, LMŁ 1845; Józef Kalasanty Uzinski 1787, KACŁ 696; Franciszek Usiński 1791, KACŁ 1235; nazwisko utworzone od n. msc. Usza Mała, Wielka gm. Klukowo, pow. Wys. Maz. (por. NWHS, s. 181), też Tybory Uszyńskie łomż., gm. Kulesze Kościelne; formantem -yński [8].

Forma żeńska: Franciszka Usińska 1765, KAUŁ 622.

USTASIE(W)SKI//USTASZEWSKI: Ignacy Ustasiewski szynkarz 1837, KUŁ 156; Tomasz Ustasiewski//Ustaszewski Szynkarz 1839, KUŁ 47; 1842, KUŁ 154; może nazwisko utworzone od ap. usta, psł. ustiti ‘pobudzać’, też od im. Uściwoj, Eustachy, August (por. NP2, s. 641) [43].

Forma żeńska: Julianna Alexndra Ustasieska 1831, KAUŁ 24.

UŚCI(E)ŃSKI: Albert Uscienski 1648, LBŁ 2443; Stefan Uscinski 1728, LBŁ 638; nazwisko utworzone od n. m. Uścieniec (za: SHNO t. 2., s. 158) formantem -ski.

W

WACHNO: Stanisława Wachno (dziecko panieńskie) 1868, KAZŁ 262; nazwisko utworzone od formy członu Więce- (Wa-ch+ no) (za: SEM cz. 1., s. 342; też od im. Bazyli, Wasyl, wsł. Wachno lub Wa-ch, Wa-ch+no formy im. Wawrzyniec, łac. Laurentius od Laurentum ‘n. starożytnej prowincji w centrum Italii’ (za: SEM cz. 2., s. 20, 134).

Przy kolejnym nazwisku warto się na moment zatrzymać. Jego nosicielami byli znani przedstawiciele szlacheckiej rodziny, pochodzenia pruskiego, których zasługi dla polskiej nauki zostały uznane i uhonorowane przez nadanie Łomżyńskiemu Towarzystwu Naukowemu imienia Wagów, imienia dwóch znamienitych braci Antoniego (zoolog, przyrodnik, pisarz) i Jakuba (polskiego przyrodnika), urodzonych w Grabowie, pow. Kolno.

WAGA: szlachetnie urodzony Wielmożny Jan Waga profesor w Gimnazyum Łomżyńskiem //szlachcic Professor przy Gymnazyum Woiewodzkim w Łomży 1834, KUŁ 189; 1836, KUŁ 222; nazwisko utworzone od ap. waga ‘urządzenie do ważenia; ciężar czegoś’ (za: NP2, s. 646), też od Maz. łomż. n. msc. Wagi, gm. Przytuły [2]. 

WAGNER: Krystyan Wagner mechanik 1836, KUŁ 221; nazwisko utworzone od n. os. Wägner, ta od śrwniem. wagener, niem. Wagner ‘kołodziej, stelmach’ (za: NP2, s. 646) [20]

WALCZUK: Stanisław Walczuk wyrobnik 1866, KAZŁ 83; nazwisko utworzone prawdopodobnie od im. Walentyn, łac. Valentius od Valens ‘mieszkaniec starożytnej prowincji Valentia’ (za: SEM cz. 2., s. 133) formantem -uk [3].

WALEWICZ: Jakub Walewicz 1743, LBŁc 145; nazwisko utworzone od n. os. Wal, od im. Walenty (za: NMK s. 391) formantem -ewicz [1].

WALEWSKI: Aleksander Walewski 1868, KAZŁ 174; nazwisko utworzone od n. m. Wlkp. Walewo, Walowo, Walewice, dziś Walew, płoc., gm. Daszyna; Młp. Walowice, dziś część wsi Wolica, krośn., gm. Jasło; Maz. Walewice, Walewo, dziś Walewice, skiern., gm. Bielawy; Krpłd. Walawa, przem., gm. Orły (za: SEM cz. 3., s. 208) formantem -ski [14].

Forma żeńska: Józefa Walewska 1868, KAŚŁ14.

WALICKI: Adam Walicki 1768, KAUŁ 929; nazwisko utworzone od n. os. Walik lub im. Walenty, Walerian (za: NMK s. 391) formantem -cki [3].

WALIŃSKI: Szymon Waliński, włoscianin rolnik... w Łomżycy zamieszkały 1830, KAUŁ 43; nazwisko utworzone od im. na Wal-, typu Walenty, Walerian, lub od walić ‘burzyć, rozwalać; uderzać; sunąć powoli, ociężale’ (za: NP2, s. 648) formantem -iński [1]. 

Forma żeńska: Anna Walinska córka włościanina 1842, WMZŁc 173.

WAŁKUSKI: Dominik Wałkuski 1737, LBŁ 27; nazwisko utworzone prawdopodobnie od por. Wałkuński lub od ap. wałkarz ‘pilśniarz; bielący płótno’ (por. NP2, s. 651) [84].

Forma żeńska: Ewa Wałkuska 1738, LBŁ 197.

WANIEWSKI: Bartłomiej Waniewski 1691, LBŁ 1233; nazwisko utworzone od n. msc. Krpłd. Waniowice, Waniew, Waniewo, Waniów (za: SEM cz. 3., s. 208), też n. msc. Waniewo gm. Sokoły, pow. Wysokie Mazowieckie; formantem -ski [5].

Forma żeńska: Marianna Waniewska 1691, LBŁ 1233.

WAPLEWSKI: Łukasz Waplewski 1719, LBŁ 99; nazwisko utworzone od n. msc. Waplewo elbl., gm. Stary Targ (za: NP2, s. 653). 

Forma żeńska: Zofia Waplewska 1724, LBŁ 344.

WARDA: Jakub Warda włościanin gospodarz 1843, KUŁc 53; nazwisko utworzone od ap. warda ‘mańkut’ (za: SEM cz. 1., s. 334) lub od wardać ‘łazić’ (za: SHNO t. 2., s. 161).

WARECKI: Alexander Warecki, Kowal… w Łomży zamieszkały 1829, KAUŁ 208; nazwisko utworzone od n. m. Warta, miasto sier. (za: NP2, s. 654) [3]. 

WASIK: Szymon Wasik 1626, LBŁc 160; nazwisko utworzone prawdopodobnie od formy im. Bazyli, Wasyl (za: SEM cz. 2., s. 20) [23].

WASILE(W)SKI: Laurenty Wasilewski 1732, LBŁ 272; nazwisko utworzone od n. msc. Wasilewo (za: SHNO t. 2., s. 162) formantem -ski [47].

Forma żeńska: Anna Wasilewska 1830, KAUŁc 116.

WASZKIEWICZ: Felix Klemens Waszkiewicz 1820, KAZŁ 61; nazwisko utworzone prawdopodobnie od im. Wasko, Waśko, Waszko od im. wsł. Wasyl (za: SHNO t. 2., s. 163) formantem -ewicz [17].

WAŚKIEWICZ: Franciszka Waśkiewicz 1879, KOPŁ 7; nazwisko utworzone prawdopodobnie od Waśko, Waszko, zdrobnienia od Wasilij formantem -ewicz [2].