BRODO(W)SKI: Józef Brodoski 1757, LMŁ 2172; nazwisko utworzone od n. msc. Wlkp: Brodowo, pozn., gm. Środa Wielkopolska; Maz: Brodowo, ciech., gm. Winnica (za: SEM cz. 3, s. 14), też Brodowo od n. os. i n. herb. łomż. gm. Radziłów (por. NWHS, s. 91) formantem -ski [18].
Forma żeńska: Marianna Brodowska 1747, LBŁ 429.
BRONOWICZ: Karol Bronowicz 1700, LBŁ 477; nazwisko utworzone od por. Bronacki formantem -owicz [71].
Forma żeńska: Agnieszka Bronowiczowa 1869, KAZŁ 234.
BRULIŃSKI: Stanisław Bruliński 1865, KAZŁ 191; nazwisko utworzone od n. msc. Maz: Brolino, dziś Brulino, łomż., gm. Nur (za: SEM cz. 3, s. 15) formantem -ski [47].
Forma żeńska: Ludwika Brulińska 1868, KAŚŁ 13.
BRUSZEWSKI: Antoni Bruszewski gospodarz 1809, KAUŁ 305; nazwisko utworzone od n. msc. Bruszewo, Maz. łomż., gm. Sokoły, formantem -ski [9].
Forma żeńska: Łucja Bruszewska 1700, KAŚS 218.
BRZEZIŃSKI: Stanisław Brzezinski 1687, LBŁ 976; Moszek Brzeziński 1896, KS 364; nazwisko utworzone formantem -ski od por. Brzezina [31].
Forma żeńska: Zofia Brzezenska 1693, LBŁ 1340.
BRZOSTOWSKI: Feliks Brzostowski 1869, KAZŁ 186; nazwisko utworzone od n. msc. Wlkp: Brzostowo, dziś Brzostów, kal., gm. Jaraczewo; Młp: Brzostowice, dziś Brzostowiec, rad., gm. Mogielnica; Maz: Brzostowo, łomż., gm. Jedwabne (za: SEM cz. 3, s. 16) formantem -ski [25].
BRZOZOWSKI: Jan Walenty Brzozowski 1829, KAUŁ 132; Jośk Zelkowicz Brzozowski szynkarz 1835, APŁ z. 169; nazwisko utworzone od n. msc. Młp: Brzozowa, tarn., gm. Gromnik; Brzozowa, tarnob., gm. Połaniec; Maz: Brzozów, piotr., gm. Pilica; Brzozowo, łomż., gm. Kolno; Krpłd: Brzozów, krośn. (za: SEM cz. 3, s. 17) formantem -ski[60].
Forma żeńska: Krystyna Brzozowska 1737, LBŁ 121.
BUCZYŃSKI//BUCZEŃSKI: Jacobs Buczinski de districtu Lomzensi 1555, RTA s. 41; 1556, RTA s. 109; 1560; RTA s. 157; nazwisko utworzone od n. msc. Wlkp: Buczyna, dziś Byczyna, sier., gm. Poddębice; Młp: Buczyna, tarn., gm. Bochnia; Maz: Buczyno, dziś Buczyn, ostroł., gm. Czerwin (za: SEM cz. 3, s. 17) formantem -ski[15].
BUDNY: Wojciech Budny gospodarz 1863, KAZŁ 116; Franciszek Budny 1887, KOPŁ 76; nazwisko utworzone od wyrazu buda ‘chata, szałas lub kram’ (za: SEM cz. 1, s. 22) formantem -nyi; też od n. msc. Budne Maz. łomż. – n. rod. Budne, od n. os. Budny [3].
BUDZISZEWSKI: Leon Budziszewski 1774, KAUŁ 1276;nazwisko utworzone od n. msc. Wlkp: Budziszewo, dziś Budziszewko, pil., gm. Rogoźno; Młp: Budziszowice, kiel., gm. Czarnocin; Maz: Budziszewo, łomż., gm. Zaręby Kościelne (za: SEM cz. 3, s. 18) formantem -ski[14].
Forma żeńska: Helena Budziszewska 1832, KAUŁ 127.
BURZYŃSKI: Floryan Burzyński 1865, KAZŁc 240; nazwisko utworzone od n. msc. Młp: Burzyno, dziś Burzyn, tarn., gm. Tuchów; (za: SEM cz. 3, s. 18) Maz. łomż. gm. Jedwabne formantem -ski [44].
Forma żeńska: Wanda Burzyńska 1867, KAZŁ 88.
BUTKIEWICZ: Bronisława Butkiewicz żona urzędnika łomżyńskiej dyrekcji oświatowej 1868, KAZŁ 213;nazwisko utworzone od buta ‘pycha’ (za: SHNO t. I, s. 47) -(kie)wicz[7].
CAMPIST(H)I (KEMPISTY): Hieronimus Campisti de Lomza 1556, RTA s. 388; nazwisko utworzone od kępisty ‘krępy’ lub n. msc. Kępiste, łomż. gm. Zaręby Kośc. (za: NP1, s. 392) [11].
CEKAŁA: Piotr Cekała parobek 1811, KAŚŁ 45; Alexandra Cekała 1868, KAZŁc 241; nazwisko utworzone od stp. czakać też czekać (za: NP1, s. 107) formantem -ała[7].
C(EN)ĘDRO(W)SKI: Andrzey Cendrowski 1809, KAUŁ 202, 271; 1810, KAUŁ 343; nazwisko utworzone od n. msc. Cendrowice warsz., gm. Góra Kalwaria (za: NP1, s. 69) formantem -(w)ski [13].
Forma żeńska: Antonina Cendrowska 1821, KAZŁ 95.
CHAIESKI: Stanisław Chaieski 1612, MBŁ 993; nazwisko utworzone od n. msc. Chajęty ostroł., gm. Dąbrówka (za: NP1, s. 71) formantem -ski [4].
CHEŁCHOWSKI: Mikołaj Chełchowski 1728, LBŁ 646; nazwisko utworzone odn. msc. Wlkp: Chyłkowo, dziś Chełkowo, leszcz., gm. Śmigiel (za: SEM cz. 3, s. 21); n. msc. Chełchowo, dziś Chełchy; od gw. chełchun ‘kłamca, pleciuch, gaduła’ Maz. łomż., gm. Grabowo (por. NWHS, s. 94) [1].
CHEŁMIŃSKI: Antoni Chełmiński 1792, KACŁ 1309; nazwisko utworzone od n. msc. Wlkp: Chełmno, Chełm, pozn., gm. Pniewy (za: SEM cz. 3, s. 21) formantem -ski[1].
Forma żeńska: Anastazja Chełminska 1787, KACŁc 645.
CHERUBIN: Antoni Cherubin 1878, KOPŁ 313; nazwisko utworzone od wyrazu cherubin ‘anioł należący do najwyższego chóru anielskiego’, niekiedy zapelatywizowane imię anioła (za: SEM cz. 1, s. 29); też od n. msc. Dąbrowa-Cherubiny Maz. łomż. gm. Czyżew [10].
CHĘTNIK: Tomasz Chętnik 1781, KACŁ 118; nazwisko utworzone od wyrazu chęć ‘chęć, smak’(za: SEM cz. 1, s. 29) formantem -nik [35].
CHLUDZI(E)ŃSKI: Bartłomiej Chludzinski 1754, LBŁc 1046; nazwisko utworzone od n. msc. Chludzino, Chludnie n. rod. od n.os. Chludzien wyrazu chludny ‘schludny, porządny’ Maz. łomż., gm. Mały Płock (por. NWHS, s. 95) formantem -ski [84].
Forma żeńska: Anna Chludzieńska 1758, LBŁ 1367.
CHMIELE(W)SKI: Adam Chmieliewski de terra Lomzesi 1568, RTA s. 215; nazwisko utworzone od n. msc. Maz: Chmielewo, dziś Chmielew, rad., gm. Magnuszew (za: SEM cz. 3, s. 22) formantem -ski, też od n. msc. Chmielew w pow. węgrow., Chmielewo w pow. łomż., oborn., płock. lub od n. os. Chmiel z (za: NMK s. 85) formantem -(ew)ski [49].
Forma żeńska: Chmielewska uboga 1721, LMŁ 369.
CHMURA: Paweł Chmura 1639, LBŁ 1514; nazwisko utworzone od wyrazu chmura ‘mgła’ (za: SEM cz. 1, s. 30) [4].
(CHODNICKI) Forma żeńska: Walerya Chodnicka 1865, KAZŁ 271; nazwisko utworzone od n. msc. Chodnowice (za: NP1, s. 79) [14].
CHODŹKO: Tyburc Chodźko 1896, KS; nazwisko utworzone od gw. chodźba ‘sień, korytarz’ (za: NP1, s. 79) [1].
CHOINKA: Łukasz Choinka 1869, KAŚB 59; nazwisko utworzone od wyrazu choinka ‘wiązka gałęzi’ (za: NP1, s. 80) [5].
Forma żeńska: Łucja Choinkówna 1871, KAŚB 31.
CHOIŃSKI: Albert Choinski 1627, LBŁ 318; nazwisko utworzone od n. msc. Chojno (za: SHNO, t. I, s. 53) też Chojane gm. Kulesze Kościelne pow. Wysokie Mazowieckie (por. NWHS, s. 95) formantem -ski [32].
Forma żeńska: Magdalena Choińska 1738, LBŁ 160.
CHOJECKI: Augustyn Choieczki 1650, LBŁ 2616; nazwisko utorzone od n. msc. Choja (za: SHNO t. I, s. 53) formantem -cki [2].
Forma żeńska: Małgorzata Choieczka 1637, LBŁ 1359.
CHOJKA//(C)HOJKO: Małgorzata Choika 1610, MBŁc 554; Katarzyna Choyko 1781, KACS 46; Paweł Hoyka (w podpisie: Choyka) 1809, KAUŁ 211; nazwisko utworzone od wyrazu choina, chojna ‘gałęzie szpilkowe’, chojnik ‘las sosnowy’ (za: SEM cz. 1, s. 31) [3].
Forma żeńska: Regina Choycianka 1729, LBS 5; Helena Hojkowa 1873, KAŚŁ 26.
CHOJ(Y)NOWSKI: Stanisław Choynowski 1613, MBŁ 1221; nazwisko utworzone od n. msc. Maz.: Chojnowo, łomż., gm. Szczuczyn; Chojnówek, łomż., gm. Grajewo; Chojny łomż., gm. Łomża; Chojny Naruszczki łomż., gm. Miastkowo (por. NWHS, s. 95-96); Krpłd: Chojno, dziś Stare, Nowe Chojno, chełm., gm. Siedliszcze (za: SEM cz. 3, s. 23) formantem -ski [176].
Forma żeńska: Apolonia z Modzelewskich Choynowska 1810, KAUS 355.
Kolejne nazwisko motywuje znaczenie kolejnych dwóch, które są tu przywoływane.
CHOLEWA: Stanislaus Cholewa 1446, APB zbiór Kapicjana; nazwisko utworzone od cholewa ‘okrycie nogi’ (za: SEM cz. 1, s. 31), też od rodowej n. msc. Cholewy w pow. płońskim, Cholewowie herbu Cholewa ze wsi Cholewy w ziemi łomżyńskiej (za: SEM cz. 6, s. 9); Cholewy-Kołomyja Maz. łomż., gm. Kołaki Kościelne, pow. Zambrów (por. NWHS, s. 96).
CHOLEWICKI: Albert Cholewicski 1619, LBŁ 1070; nazwisko utworzone od por. Cholewa [40].
CHOLEWIŃSKI: Mateusz Cholewinski 1668, LBŁ 42; nazwisko utworzone od por. Cholewa [5].
CHOMĘ(EN)TOWSKI: Ignacy Chomętowski 1636, LBŁ 1264; nazwisko utworzone od n. msc. Wlkp.: Chomęcice, pozn., gm. Komorniki; Młp.: Chomętów, dziś Chomentówek, kiel., gm. Chmielnik; Chomętów, dziś Chomentów, kiel., gm. Sobków; Maz.: Chomętowo, płoc., gm. Radzanowo (za: SEM cz. 3, s. 23); formantem -ski [12].
Forma żeńska: Jadwiga Chometowska 1608, MBŁ 146.
CHOROMAŃSKI: Stanisław Choromański 1629, LBŁ 617; nazwisko utworzone od n. msc. Choromany, ta od Chor: chory, ps. *maniti (sę) ‘zwodzić’(por. NWHS, s. 96); ostroł., gm. Troszyn (za: NP1, s. 82) [41].
Forma żeńska: Anna Choromanska 1628, LBŁ 371.
CHRAPOWICKI: Antoni Chrapowicki 1814, KAZŁ 76; nazwisko utworzone od n. msc. Kresy Wschod. Chrapowice (za: NP1, s. 83) [2].
CHROSTOWSKI: Valentinus Chrostowski d. Stanislai Grodziczki succamerarii terrae Lomzensis 1568, RTA s. 216; 1569, RTA s. 247; nazwisko utworzone od n. msc. Maz: Chrostowo,ta odwyrazu chrost ‘chrust’; łomż., gm. Jedwabne; Chrostowo, ostroł., gm. Troszyn; Chrostowo Wielkie, ciech., gm. Czernice Borowe (za: SEM cz. 3, s. 24) formantem -ski [65].
Forma żeńska: Marianna Chrostowska 1872, KAŚŁ 50.
CHRZANO(W)SKI: Albert Chrzanowski 1676, LBŁ 467; nazwisko utworzone od n. msc. Wlkp.: Chrzanowo, dziś Chrzanów, część wsi Kuczków, kal., gm. Pleszew; Młp.: Chrzanów, kiel., gm. Pacanów; miasto w kat.; Maz. łomż.: Chrzanowo, ostroł., gm. Szelków, gm. Przytuły, gm. Radziłów (za: SEM cz. 3, s. 25) formantem -owski [26].
Forma żeńska: Zofia Chrzanowska 1692, KAŚŁ104.
CHUDZI(E)ŃSKI: Jakub Chudzinski 1660, LBŁ 3428; Franciszek Chudzienski wyrobnik 1810, KAZŁ 307; nazwisko utworzone od gw. chudziec (za: NP1, s. 87) formantem -eński [9].
Forma żeńska: Marianna Chudzińska 1887, KOPŁc 273.
(CHYLIŃSKI) Forma żeńska: Helena Antonina Chylińska 1875, KAŚŁ 50; nazwisko utworzone od n. msc. Wlkp: Chylino, koniń., gm. Władysławów; Maz: Chyliny, łomż., gm. Jedwabne; Chylino w pow. płockim lub n. os. Chył, Chyła od chylić się (por. NWHS, s. 98) formantem -ski [21].
Komentarze