Odszedł Andrzej Strumiłło. Artysta niezwykłego talentu i wyobraźni

Andrzej Strumiłło urodził się 23 października 1927 roku w Wilnie.

Dzieciństwo spędził nad Żejmianą pod Święcianami, gdzie znajdował się zaścianek Sudany, z którego pochodziła jego matka - Kazimiera Jurszanówna. Ojcem artysty był Rafał Strumiłło-Pietraszkiewicz, który pracował jako budowniczy linii telefonicznych w Wileńskiej Dyrekcji Poczt i Telegrafów. Przed wojną był ministrantem w kościele św. Piotra i Pawła na Antokolu. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi pod kierunkiem Władysława Strzemińskiego, a także na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie w roku 1950 uzyskał dyplom. W latach 1949-1953 był asystentem na obu uczelniach. Był profesorem kontraktowym krakowskiej ASP w latach 1977-1980, a w roku akademickim 1987/88 – wykładowcą suwalskiej filii Akademii Teologii Katolickiej. W latach 1982-1984 przebywał w Nowym Jorku, gdzie w wyniku wygranego konkursu piastował stanowisko kierownika pracowni graficznej przy sekretariacie Organizacji Narodów Zjednoczonych, lecz nie zdecydował się na przedłużenie kontraktu i powrócił do Polski, gdzie osiadł na stałe nad Czarną Hańczą, „skąd jest najbliżej do Wilna”. W 1977 roku zainicjował Spotkania Sztuka–Środowisko w Wigrach.

Po roku 1956 zaczął współpracę z Polską Izbą Handlową, dla której projektował pawilony wystawiennicze – dzięki temu mógł podróżować po świecie. W ciągu swej kariery artystycznej Strumiłło zwiedził wiele krajów, w których pobyt dokumentował cyklami rysunkowymi i fotograficznymi: Chiny (w latach 1954 I 1961), Włochy (1957), Indie (1959, 1970 i 1972), Nepal (1974 i 1980), Japonia i Tajlandia (1987). Wydał dwa tomy poezji: Moje i Jak. W roku 2008 nakładem łomżyńskiej oficyny wydawniczej „Stopka” ukazała się książka Factum est (łac.: Stało się), która jest zbiorem dzienników i ilustracji artysty z lat 1978-2006, a w 2009 „Ja. Poezje wybrane” (w 2010 roku wiersze zostały wydane jako audiobook, czyta sam autor). Wraz z Czesławem Miłoszem i Tomasem Venclovą był pomysłodawcą stworzenia Księgi Wielkiego Księstwa Litewskiego, której to przygotowania i wydania w maju 2009 podjęła się sejneńska fundacja „Pogranicze”. W grudniu 2008 w Suwałkach została otworzona galeria artysty, której budowę sfinansowały urząd miasta I Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (koszt remontu pomieszczeń przeznaczonych na wystawę wyniósł 650 tys. zł). W pięciu halach wystawienniczych (około 200 m2) zgromadzone zostały prace Andrzeja Strumiłły z zakresu malarstwa, rzeźby, fotografii i rysunku oraz część kolekcji azjatyckiej.

Andrzej Strumiłło 50-lecie pracy twórczej celebrował w Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie wystawą swych rysunków z Azji (Galeria Azjatycka 1997). Rok wcześniej prezentował tu nepalskie malarstwo sakralne. Muzeum organizowało również wiele wystaw artysty w kraju i za granicą (Zabytki Indii, Nowe Delhi, Mój Nepal, Katmandu, Andrzej Strumiłło - rysunki z Azji, Hanoi, Azja w rysunkach Andrzeja Strumiłły, Jużnosachalińsk). Wystawę Kobzdej, Kulisiewicz, Strumiłło - rysunki z Azji, Galeria Azjatycka 1993, w następnym roku eksponowano w Nowym Delhi, Bratysławie, Moskwie, a w kolejnym w Pradze, Lipsku i Weimarze. Andrzej Strumiłło przez wiele lat zasiadał w Radzie Muzealnej i jest wielkim przyjacielem Muzeum Azji i Pacyfiku.

W dniu Narodowego Święta Odrodzenia Polski w 1974 roku otrzymał nagrodę państwową II. stopnia. W 1969 roku otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki II stopnia.

Był niezwykłego talentu malarzem, grafikiem, rzeźbiarzem, fotografem, poetą, pisarzem i scenografem. Odszedł 9 kwietnia 2020 roku.