Zagrali na początek Adwentu aż echo poniosło...

Jak przypomina Anna Uszyńska, z ciechanowieckiego Muzeum, historia Konkursu sięga 1975 roku, kiedy to ówczesny dyrektor Kazimierz Uszyński, podjął inicjatywę reaktywacji tradycji gry na ligawce.

O jednym z najstarszych instrumentów w Polsce - ligawce pierwsze wzmianki pojawiły się w 1778 r. Pisali o niej w swoich pracach m. in. Oskar Kolberg, Zygmunt Gloger. Zwyczaj ten trwał na wsi południowego Podlasia i północno -wschodniego Mazowsza do II wojny światowej. W czasie okupacji Niemcy zakazali posiadania i grania na ligawkach, obawiając się przekazywania w ten sposób umownych sygnałów przez podziemie.

Po wojnie obyczaj grania na ligawkach zanikł prawie całkowicie. Początkowo Konkurs o zasięgu regionalnym został w 1980 roku przekształcony w ogólnopolskie wydarzenie oraz rozszerzony o konkurencje innych trąb pasterskich. Z biegiem lat, rozrastający się zasięg tego wydarzenia przyciągał kolejne inne instrumenty pasterskie, a co za tym szło, kolejnych uczestników z Polski oraz z zagranicy. Organizowany od trzydziestu pięciu lat na rozpoczęcie Adwentu - ligawki miały także charakter obrzędowy przez nawiązania do trąb biblijnych aniołów - Konkurs  ma na celu kultywowanie zwyczaju i umiejętności grania na instrumentach pasterskich wszędzie tam, gdzie takie instrumenty i osoby na nich grające występują w Polsce oraz w krajach europejskich. Jest to doskonała możliwość zaprezentowania tradycyjnych melodii, umożliwienie nawiązania kontaktów między wykonawcami tradycyjnej muzyki pasterskiej oraz podtrzymywania i popularyzacji gry na instrumentach pasterskich. Unikalny klimat tworzą też regionalne stroje ludowe, w których występują instrumentaliści.

Dźwięki tradycyjnych instrumentów można słyszeć o zmroku lub wczesnym rankiem w okresie Adwentu, gdy uczestnicy ćwiczą przed konkursem .

W konkursie uczestniczą instrumentaliści grający na mazowiecko - podlaskich ligawkach, góralskich trombitach, kaszubskich bazunach oraz na innych instrumentach pasterskich. Każdego roku w Konkursie bierze udział ponad 150 instrumentalistów, z których około 70 to dzieci w wieku do 16 lat. Do Muzeum w Ciechanowcu przyjeżdżali już instrumentaliści z Finlandii, Meksyku, Australii, Hiszpanii, Bułgarii, Irlandii, Szkocji, Niemiec, Litwy, Słowacji, Ukrainy, Białorusi, Węgier. Uczestnicy reprezentują różne regiony Polski - Podlasie, Mazowsze, Kurpie, Lubelszczyznę, Podhale, Beskid Śląski, Kaszuby, Wielkopolskę, Małopolskę.

Trzydzieści siedem lat istnienia Konkursu uratowało od zapomnienia muzykę pasterską oraz instrumenty. Reaktywowało tradycję gry na trąbach i instrumentach pasterskich. W ciągu kilkudziesięciu lat trwania tego wydarzenia powstały nowe ośrodki propagujące i uczące gry na ligawkach oraz innych tradycyjnych instrumentach. Wydarzenie realizowane jest dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

W jury Konkursu zasiadają etnografowie, etnomuzykolodzy i muzykolodzy m.in. z Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytetu Warszawskiego, muzeów.

Najlepsi w poszczególnych konkurencjach i kategoriach wiekowych:

Ligawki - Jakub Kamiński, Nur (do 10 lat), Rafał Radziszewski, Bogusze Stare (do 16 lat), Teodor Niemyjski, Ciechanowiec (do 64 lat) i Roman Brochocki, Sokołów Podlaski (powyżej 65 lat);

Bazuny - Andrzej Galiński, Borkowo (dzieci) i Grzegorz Choszcz, Brodnica Górna (dorośli);

Trombity - Bartłomiej Golec, Łodygowice (dzieci) i Tadeusz Rucki, Koniaków (dorośli);

Rogi pasterskie - Bartłomiej Golec, Łodygowice (dzieci) i Jarosław Jaroszewski, Nowe Miasto Lubawskie (dorośli);

Inne instrumenty pasterskie - duet Virginija Rekus i Sara Pik, Puńsk (do 10 lat), Michał Zawada, Kamesznica (do 16 lat) i Romuald Jędraszak, Kostrzyn (dorośli).

Konkursowej rywalizacji towarzyszyły  też koncerty zaproszonych zespołów. Pierwszego dnia były to: Pleskota z Chmielna, Koniaków z Koniakowa, Dudziarze z Mińska (Białoruś) i Pieniny z Krościenka nad Dunajcem, a drugiego - Liarman.