Delegacja Okręgu Łomża Związku Żołnierzy NSZ wzięła udział w obchodach 71. rocznicy oswobodzenia przez Brygadę Świętokrzyską NSZ niemieckiego obozu koncentracyjnego dla kobiet w czeskiej miejscowości Holiszów obok Pilzna.
Zaproszenie dla przedstawicieli łomżyńskiego ZŻ NSZ skierował Urządu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Zarząd Główny Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych.
Wydarzenie, które zostało przypomniane podczas uroczystości, miało miejsce 5 maja 1945 roku i było jedynym przypadkiem samodzielnego wyzwolenia obozu koncentracyjnego przez formację partyzancką podczas II wojny światowej. Polscy żołnierze brawurowym atakiem na liczącą ponad 200 osób załogę obozu, uratowali około 1000 kobiet: były tam Francuzki, Polki, Czeszki, Belgijki, Holenderki, Rumunki, Jugosłowianki i 280 Żydówek. Wyzwolenie nastąpiło w ostatnim momencie. Pod baraki z kobietami podłożono substancje łatwopalne i czekano na rozkaz podłożenia ognia. Udana akcja Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych ocaliła więźniarkom życie.
ZOBACZ ZDJĘCIA
Oprócz wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Holiszowie, Brygada Świętokrzyska oswobodziła około 10 000 cudzoziemskich robotników przymusowych, których Niemcy zmuszali do pracy w przemyśle i traktowali jak niewolników. Polska brygada rozbijała także niemieckie jednostki wojskowe i likwidowała organizowane przez Niemców zasadzki na żołnierzy amerykańskich. Na przykład, wzięła do niewoli sztab jednego z korpusów niemieckich, aby następnie przekazać jeńców Amerykanom. W maju 1945 r. do wyzwalających zachodnie Czechy wojsk amerykańskich (3 Armia gen. Pattona) dołączyła polska jednostka partyzancka – Brygada Świętokrzyska Narodowych Sił Zbrojnych (1000 żołnierzy), która wycofywała się przed wkraczającym do Polski nowym okupantem – sowiecką Armią Czerwoną. W maju 1945 r. polscy partyzanci, ramię w ramię z żołnierzami amerykańskimi, uczestniczyli w walkach z Niemcami w rejonie Pilzna, Holiszowa i Vsekar. Symbolem braterstwa broni było przyznanie Polakom prawa noszenia odznak amerykańskich jednostek, z którymi współdziałali – m.in. 2 Dywizji Piechoty „Indian Heads”.
Łomżyńska delegacja wzięła również udział w uroczystościach 71. rocznicy wyzwolenia Pilzna jak również złożeniu kwiatów na cmentarzu wojskowym w Pradze, na grobach polskich lotników zestrzelonych nad Czechami gdy lecieli nad Warszawę wesprzeć walczących powstańców. We wszystkich uroczystościach wzięli udział: minister Jan Józef Kasprzyk, ambasador RP Grażyna Bernatowicz, pracownicy ambasady oraz attache wojskowy w Pradze, płk. Jacek Stec.
W drodze do Czech nasza delegacja wzięła udział w defiladzie, która odbyła się w Wiśle w 70. rocznicę defilady oddziałów zgrupowania partyzanckiego kpt. „Bartka”. We wszystkich wydarzeniach starała się występować w polskich mundurach z czasów II wojny światowej, co wywoływało żywe reakcje i zainteresowanie Czechów i turystów w trakcie wszystkich uroczystości.
Dariusz Syrnicki, sekretarz Okręgu Łomża Związku Żołnierzy NSZ
Komentarze