Czesław Miłosz nad Narwią

Nieco nieoczekiwany pobyt wielkiej postaci polskiej literatury nad Narwią prezentujemy we fragmentach wspomnnień łomżyńskiego poety Jana Kulki oraz raportu SB.

„Dlaczego Miłosz w Łomży?  Trudno na nie udzielić tutaj jasnej, krótkiej i jednoznacznej odpowiedzi. Pobyt laureata nagrody Nobla w Łomży był jeszcze jednym dowodem na to, że znaczące wydarzenia w naszej kulturze niekoniecznie muszą się dokonywać w dużych ośrodkach kulturalnych. Jestem zdania, że żadna prawdziwa sztuka nie znosi pośpiechu i zgiełku.

Spotkanie w Nowogrodzie zaplanowane było w tajemnicy. Organizatorzy pragnęli znakomitemu poecie zabezpieczyć trochę swobody, nadać tej wizycie więcej intymności. Nie przybył przecież do kraju na kilka dni, żeby być pod nieustannym obstrzałem fotoreporterów. Po tylu latach nieobecności pragnął się przede wszystkim spotkać z przyjaciółmi, których nie widział od lat, skonfrontować to co słyszał i czytał o swojej ojczyźnie, z rzeczywistością. Spotkać się z ludźmi, słuchać ich mowy, prostej i szczerej. Nowogrodzki skansen spełniał w pewnym stopniu warunki, aby stworzyć atmosferę dnia codziennego.

Przy wejściu do skansenu gości wita najstarsza kapela tego regionu. Pod małym zadaszeniem Czesław Miłosz zostaje porwany do kurpiowskiego „powolniaka". Brawa przypatrujących się przyjaciół. Moment zmęczenia na twarzy Pana Czesława. Ten taniec był wejściem w inny świat, gdzieś już dawno miniony, przez wielu zapomniany”.

Tak spotkanie z poetą widział inny poeta. I dla „równowagi“ fragment raportu ówczesnej peerelowskiej Służby Bezpieczeństwa, która bardzo starannie kontrolowała pobyt Czesława Miłosza, w kraju: 

„Ostateczny przebieg "Łomżyńskiej Wiosny Poetyckiej" był następujący: (...)
godz. 21.30 - spotkanie Czesława Miłosza w klubie Bonar z aktywem kulturalnym Łomży. Po krótkim wystąpieniu Czesława Miłosza dot. jego działalności jako literata plastyk wojewódzki Wiesław Sielski wręczył mu pamiątkowy medal z okazji pobytu w Łomży. (...) Po odpowiedzi na sześć pytań Cz. Miłosz ok. 22.15 opuścił salę klubu Bonar i udał się do Muzeum Okręgowego, gdzie zwiedził wystawę poświęconą jego życiu i twórczości. (...) W trakcie prowadzenia sprawy nie stwierdzono ze strony Czesława Miłosza lub innych osób działań o charakterze wrogim, wymagającym przeciwdziałania ze strony Służby Bezpieczeństwa.“